De Indonesische Eilanden

Bestemming: A. Sumatra (Indonesië) , B. Java , C. Bali
Periode: juli 2004
Vervoer: Vliegtuig en bus
Accommodatie: Hotels
Organisatie: Oad

Een jaar geleden hebben we besloten om een grote reis te gaan maken, in plaats van met de caravan rond te trekken. Algauw besloten we vervolgens om naar Indonesië te gaan, en de keuze viel op een 22-daagse groepsreis georganiseerd me OAD. Goed voorbereid gaan we om 10.00 op weg naar Schiphol. Anderhalf uur later komen we aan en sluiten meteen aan bij de lange rij bij de incheckbalie. We nemen nog een kopje koffie, gaan door de douane en hebben vervolgens nog 2 uur te spenderen. Uiteindelijk gaan we rond 3 uur op weg, onze 12,5 uur durende vlucht tegemoet met de Boeing 747 naar Singapore.

Sumatra

De reis valt ons niet tegen, we krijgen voldoende en goed te eten, het personeel is vriendelijk en we lopen op schema. We moeten in Singapore overstappen voor een vlucht naar Medan, die helaas een uur vertraging heeft; we moeten dus in totaal 3,5 uur wachten in Singapore. Eenmaal in het vliegtuig voor onze anderhalf uur durende vlucht naar Medan krijgen we wederom een maaltijd en moeten we formulieren voor de douane invullen. In Medan aanbeland, leren we direct onze reisleider op Sumatra kennen, de buschauffeur en de busboy. Onze reisleider heet Ben Salim en voor onze koffers wordt direct goed gezorgd. We gaan op weg naar het hotel en gelukkig heeft onze bus airco. Het verkeer rijdt hier dwars door elkaar, we zien veel taxibusjes met mensen zowel in- als op de auto's. We moeten nog erg wennen aan het straatbeeld met veel rommel en krotjes wat huizen moeten voorstellen langs de weg. Als eerste stoppen we bij een geldwisselkantoor, om onze euro's in roepia's te wisselen. Er zijn weinig pinautomaten op Sumatra. We nemen 300.000 RP op, wat zo'n 300 euro is. Ook kopen we meteen flessen water, aangezien we dat hier niet uit de kraan mogen drinken; we hebben het toch nodig om onze medicijnen in te nemen en tanden te poetsen.

Vervolgens maken we een stop om vliegende honden te bekijken, een grote vleermuis. Deze wordt bovendien ook gebruikt om saté van te maken. Vervolgens gaan we door naar een lokale markt in Berastagi en daarna naar ons hotel in deze stad waar we een mooie cottage toegewezen krijgen. Overal worden onze koffers gedragen voor ons, wat erg wennen is. Om half 8 zijn we stipt op tijd aanwezig in de eetzaal, en we beginnen met soep, met daaropvolgend rijst met vlees en groenten. Er is nauwelijks rode wijn te vinden op dit eiland, terwijl ik dat over het algemeen altijd drink op vakantie. Ik drink dus maar cola. Wel is het Bintang bier overal verkrijgbaar, en de mannen drinken dit graag.

Salim vertelt veel over Sumatra, en met name over het leven en de gewoonten van de bevolking van Sumatra. We leren al snel de algemene begroeting “Horas”, wat qua betekenis overeenkomst met “hallo”. We krijgen ook te horen wat we allemaal gaan zien en beleven, en we moeten 120.000 RP apart houden per persoon voor de fooienpot. Dit geld gaat naar alle kamerjongens, kofferdragers, gidsen en vertrekbelasting als we uit Sumatra weggaan. Salim schrijft het op en de groepsoudste is de aangewezen persoon om dit bij te houden. We willen nog wat kletsen, maar velen gaan al vroeg naar bed na deze lange dag. Ook wij gaan al om half 11 naar bed, wat erg vroeg is voor ons. We komen er echter achter dat we gedurende vrijwel de hele reis voor twaalf uur in zullen liggen.

Het Toba meer

Hoewel we een morning call hebben, zetten we toch de wekker voor de zekerheid. Om 7 uur loopt deze af en om half 8 zijn we bij het ontbijt aanwezig. We gaan om 8 uur op weg naar het Toba meer, een kratermeer op ongeveer 140 kilometer afstand. Als eerste bezoeken we in Tongging de Sipisopiso waterval, waar we schitterend uitzicht hebben over het Toba meer.

Paleismuseum in Pematang Purba

We gaan daarna verder naar het paleismuseum in Pematang Purba, bezoeken een longhouse in een Batakdorp met bijgebouwen. Hierin hebben 14 opeenvolgende koningen gewoond met diens vele vrouwen. Er is een apart slaapvertrek voor de koning waar hij zo'n 3 tot 5 vrouwen per nacht ontving. Alles is hier op palen gebouwd i.v.m. wateroverlast en dieren. We komen na een korte rit bij een uitkijkpunt op de Danau Toba, hebben een schitterend uitzicht over de Tongging-vallei en het meer.

Boottocht Sumatra

Om half 8 hebben we wederom een goed ontbijt, wat ongeveer overal uit hetzelfde zal bestaan; toast, fruit, ei, kaas en jam. We gaan de boot weer op, op weg naar Amborita. Hier werd rechtgesproken, en nabij deze plaats is ook de vroegere executieplaats en ontbijttafel gelegen. Vroeger werd hier een veroordeelde doodgeslagen of onthoofd, om vervolgens op een platte steen in stukken gehakt te worden. Deze stukken werden samen met het buffetvlees bereid als ontbijt van de Radja, waarbij ook bloed gedronken werd.

De batakhuizen hebben echter niet de originele rieten daken meer, wegens de hoge kosten, wat jammer is. We lopen terug naar de boot via een pad waar veel toeristische kraampjes proberen op een opdringerige manier aan ons wat te verkopen. We kunnen niet echt wennen aan deze agressieve verkooptechnieken.
We gaan verder naar museum Huta Bolan Simanindo waar we een batakdansgroep gaan bezichtigen. We komen gelukkig halverwege binnengevallen, aangezien de dansgroep erg chagrijnig is en niet erg spectaculair. Aan het einde kunnen toeristen mee komen dansen en op de foto met de groep.

We gaan vervolgens door naar het honeymoon eiland, waar we een geweldige rijsttafel nuttigen. We kunnen hier gaan zwemmen als we willen. Ook is er een groep zangers ter entertainment. Het is erg gezellig, en de jongste wordt flink in de schijnwerpers gezet. We kopen van de groep zangers een cd, en gaan vervolgens terug naar het hotel rond 23.00 uur.

Indonesische kinderen

Vandaag mogen we 'uitslapen' tot 8 uur, en om half 9 ontbijten we. Het begin van de rondreis is aangepast i.v.m. overstromingen vorig jaar, en vandaar dat Salim een extra dagtocht geregeld heeft met een goede rijsttafel en de zanggroep van de vorige avond. We gaan op weg naar een bergdorp en bezoeken de lagere school hier. We krijgen onderweg gezelschap van een groepje kinderen gekleed in hetzelfde uniform, zodat er geen onderscheid gemaakt kan worden. Ze willen allemaal op de foto en video en vinden het helemaal geweldig dit terug te zien. Ze gaan allerlei liedjes zingen zoals Vader Jacob, en wij moeten ook meedoen.

We lopen terug door de geweldige omgeving naar de boot, om weer verder te gaan naar de Binangalom waterval. We kunnen hier gaan zwemmen of onder de koude waterval. We gaan na de lunch een rijstfabriek bezoeken, maar die blijkt dicht te zijn wegens een feest. Het blijkt te gaan om een erfenis die verdeeld moet worden, en het oude stel wil iedereen nog even zien. Ook wij zijn uitgenodigd op het feest, waar we allerlei versnaperingen aangeboden krijgen. Daarna gaan we met het dorpshoofd mee naar zijn huis, hij wil laten zien welke Nederlandse spullen hij heeft. 's Avonds hebben we een heerlijke barbecue bij een restaurant tegenover het hotel, en de hele familie komt er later bij om met ons te zingen.

Zoete ananas

Vandaag moeten we vroeger uit de veren, om 6 uur al. Dit omdat de boot vanuit Samosir naar Parapat al om 7 uur vertrekt, en de bus al om 8 uur al klaarstaat. Om kwart over 8 hebben we onze eerste stop bij een koffie en ananasplantage, waar we ananas te proeven krijgen. Deze is erg zoet, en dit komt doordat er zout bij de planten wordt gestrooid tijdens de groei. We bezoeken rond 9 uur Janga Dolok, hier staan nog een aantal originele batakhuizen mét rieten daken. We komen hier een vrouw van ongeveer 50 jaar tegen, die graag nagellak wil. De jongste van de groep heeft nog wat, en geeft dit aan de vrouw. De vrouw is bijzonder dankbaar.

Lange reisdag

We moeten om half 7 vertrekken, en maken van tevoren nog even gauw wat foto's van het prachtige uitzicht met de donkere lucht en nevel. We hebben een lange busreis voor de boeg vandaag, we moten namelijk zo'n 325 kilometer afleggen over een weg met meer dan 1000 bochten, dit zal neerkomen op zo'n 13 uur rijden. Onderweg maken we wat interessante stops, zoals om 7 uur al, en bezoeken een palmolieplantage. Om 9 uur stoppen we bij de Libung rivier, waar we kunnen zien hoe de rivier gebruikt wordt door de bevolking. Het is er op dit tijdstip niet erg druk, maar het is niks geks dat de ene persoon zichzelf hier aan het wassen is, terwijl nog geen 2 meter verderop iemand anders zijn behoefte doet, iemand anders zijn tanden staat te poetsen en weer iemand anders de kleding aan het wassen is.

We komen ook langs een kruidentuin, waar we van een oude man uitleg krijgen over de kruiden en planten. Er wordt hier veel door iedereen gekocht, normale kruiden e.d., maar ook zeer bijzondere, die waarschijnlijk niet meer gebruikt gaan worden.

Vervolgens komen we langs een internaat waar jongens en meisjes in 7 jaar de Islam leren. De jongens wonen gedrieën in gigantisch kleine huisjes van nog geen 2 bij 3 meter, terwijl de meiden in redelijke stenen huizen wonen.

Goud zoeken en natuur

Bij een rivier, Ayk Patang, stoppen we omdat er een goudzoeker aan het werk is. Hij komt naar ons toe om te vertellen hoe en wat zijn werk inhoudt, en hij vertelt dat hij in 3 dagen één gram goud heeft gevonden. Om 16.00 bezoeken we het schitterende natuurreservaat in Panti. Omdat het de afgelopen dagen, en met name gisteren, veel geregend heeft, gaan we niet door de jungle, maar grotendeels over de geasfalteerde weg; er schijnt dan namelijk veel ongedierte in de jungle te zitten, en met name bloedzuigers. We horen het oerwoud constant, en we zien soms wat apen voorbij slingeren. Degenen die wel een stuk door de jungle ingelopen zijn, hebben inderdaad een bloedzuiger op de benen.

We kopen hier nog snel een t-shirt om te voorkomen dat alle opdringerige verkopers ons bij de volgende stop lastig gaan vallen, en komen rond half 6 bij de evenaar aan, in Bonjol. We gaan voor de eerste keer in ons leven het zuidelijk halfrond betreden, en we krijgen hiervoor nog een certificaat van Salim. We maken wat foto's, en de verkopers houden er even rekening mee. Echter, zo gauw we aanstalten maken om terug naar de bus te gaan, komen ze achter ons aan. We willen eigenlijk niks meer kopen, maar kopen toch nog erg goedkoop een beige shirt – en na aandringen – nog een wit shirt, deze voor maar 10 cent.

Geheel tegen onze verwachtingen in wordt het om 19.00 pas geleidelijk donker, in plaats van zeer plotseling om 18.00. We komen rond half 8 aan in ons hotel in Bukkittinggi, wat een beetje tegenvalt; we hebben geen warm water, het is er rumoerig en het doet ongezellig aan. We hebben 's avonds een westers buffet, en wederom geen rode wijn, maar wel sterke drank.

Wakker worden in Indonesië

Om 4 uur in de nacht worden we plotseling gewekt door een gebed vanuit de moskee tegenover het hotel. We zouden eigenlijk wat langer kunnen slapen, maar dat gaat niet meer lukken. We zijn ruim op tijd voor het ontbijt, en om half 9 maken we met zijn allen een korte trip te voet met uitzicht op het Karbauwengat – de Grand Canyon van Sumatra.

Ook hier wederom veel kraampjes, en we kopen enkel wat ansichtkaarten voor een cent per stuk en een gebatikt schilderij. We nemen wel alleen de lap mee, en kopen thuis wel een houten frame en lijst.

Lokale specialiteiten

Om half 10 bezoeken we een houtsnijwerkfabriekje, waar alleen panelen gemaakt worden. Als we verder doorlopen staan daar wederom meer souvenirkraampjes. We gaan weer verder, houden koffiepauze en bezoeken een rijstfabriek. Om één uur ongeveer bezoeken we de vroegere residentie van de Minangkabau koningen. Het is perfect gerestaureerd en overal hangen prachtige beschilderde panelen. We kleden ons tegen betaling om in traditionele kleding en maken wat foto's. Bij het Minangkabauvolk is de vrouw de baas en dragen kinderen de achternaam van de vrouw.

We krijgen als lunch typische Minangkabause gerechten, die opgediend worden op aparte schaaltjes. Salim vertelt dat we alleen de gebruikte schaaltjes hoeven betalen, maar niet iedereen heet opgelet en we krijgen dus een vrij fikse rekening. Er komen twee studentes vragen of ze met ons Engels mogen praten; ze willen van alles weten en komen met een fototoestel om met ons op de foto te gaan.

We rijden na de lunch terug naar Bukittingi en hebben twee uren over, maar aangezien het regent kunnen we niet zoveel. We gaan dan maar even naar de markt. 's Avonds is onze laatste avond, en er is weer een westers buffet én een zang en dansgroep. Het is erg leuk, en aan het eind van de avond wordt een doek met scherven porselein neergelegd, waarop men gaat springen, en zelfs een jongen op gaat liggen. We krijgen aan het eind van de avond officieel onze certificaat van de evenaar, en een kaart met de afgelegde route erop aangegeven.
Nu op naar Java!

Java

We gaan vandaag op weg naar Java, en kijken al terug op een prachtige week. We zouden oorspronkelijk om 9 uur 's ochtends vliegen, maar Garuda Airlines verandert elke maand de tijden, dus we vertrekken pas om 13.00 uur. We doen het dus rustig aan, en rijden nog een paar uur door de Anai vallei.

We nemen afscheid van Salim, de buschauffeur en de busboy op het vliegveld, en we moeten nog een uur wachten voordat we richting Jakarta vertrekken. We landen na anderhalf uur op he Soekarno-Hatta vliegveld in Jakarta, waar onze Javaanse gids Oma Nancy, ons al staat op te wachten samen met de buschauffeur en wederom een bijrijder. In tegenstelling tot Sumatra is Jakarta ontzettend druk; de stad kent namelijk 15 miljoen inwoners. De stad kent gekke contrasten; gigantische moderne kantoorgebouwen worden afgewisseld met sloppenwijken. We krijgen van Nancy een plattegrond met daarop de hotels en de route die we af gaan leggen. Als we bij ons hotel aankomen, frissen we ons eerst even op, waarna we nog even een winkelcentrum bezoeken. Nancy waarschuwt ons voor de criminaliteit in de stad, en dat we vooral niet alleen door de stad moeten slenteren, maar altijd in een groep. Dit doen we dan ook. Vlakbij het hotel moeten we meteen al oversteken, maar hoewel er wel stoplichten staan, vinden we het moeilijk om de eerste stap te zetten. Overal rijden auto's en motors, er hangt niet voor niets een gigantische smoglucht boven de stad. Bij het winkelcentrum aangekomen, zien we dat alle auto's op bommen gecontroleerd worden d.m.v. een spiegel de onderkant te bekijken. Er is namelijk afgelopen weekend weer een bomaanslag geweest in Jakarta.

Rondtour Jakarta

We vertrekken om half 8 naar Bandung, maar krijgen eerst een tour door Jakarta. We komen ook langs de Monas, het nationaal monument. We kunnen helaas alleen een foto maken van achter een hek, aangezien ze aan het oefenen zijn voor de 17e augustus, Onafhankelijkheidsdag. We komen ook langs het huis van Jan Pieterszoon Coen, waarin het Museum Jakarta gevestigd is. We houden een sanitaire stop bij een bankgebouw, wat we eigenlijk wel gek vinden. Overal om ons heen staan ook weer kraampjes en verkopers, alleen zijn ze hier zelfs nog hardnekkiger dan voorheen.

We gaan verder en komen bij de oude haven, Sunda Kelapa. De schepen aangemeerd aan deze 2 kilometer lange kades vervoeren vooral hout, en wordt gelost door mannen die voor een zeer laag loon werken.

Om half elf komen we ongeveer aan bij de botanische tuin in Bogor, en worden rondgeleid door een leuke, grappige en zeer goed Nederlands sprekende gids. Er zijn hier prachtige bloemen en planten. Als we de tuin weer verlaten, zien we een man in de goot zitten met een open been. We geloven het echter niet helemaal, en denk dat hij het expres heeft gedaan om medelijden te wekken bij de toeristen.

We komen ook bij de wijken waar veelal Nederlanders woonden gedurende de VOC tijd. Tegenwoordig worden deze huizen bewoond door de plaatselijke bevolking, worden gebruikt als kantoorpand of staan leeg. Deze huizen zijn namelijk vrij duur, ook met alleen onderhoud. Leuk zijn de uithangborden met Nederlandse benamingen als doorsmeer, knalpotpot en bensin. Een eind verderop komen we langs diverse theeplantages en stalletjes waarvan het merendeel leegstaat.

Na de lunch rijden we verder, en bijna het hele gezelschap ligt inmiddels te slapen. We stoppen nog even tussendoor bij de Tjitura rivier, en om half 8 komen we ongeveer bij het hotel in Bandung aan. We krijgen een lijst waar we aan kunnen geven welke excursies we willen doen, en gaan voor ze allemaal nu we hier toch zijn! Ook moeten we nog 100.000 RP per persoon neerleggen voor de fooienpot.

Vulkaan Tangkuban Prahu

Wederom om half 8 vertrekken, ditmaal om de actieve vulkaan Tangkuban Prahu te bezoeken. Als we hier aankomen, worden we opgesplitst in 2 busjes, die ons verder naar boven zullen transporteren. Als we boven aankomen, staan daar weer ontzettend veel kraampjes. De twee groepen krijgen elk een gids en begeleiders van de gids die ons helpen te klimmen en ons op gevaren wijzen. De mannen zijn met zijn 10-15en en spreken goed Nederlands. Ze vertellen over hun vrouwen en kinderen en laten foto's zien. Op 1400 meter hoogte laten ze ons eerst de warmwaterbronnen en zwavelgaten zien, en beginnen met hun verkooptactieken. We zijn volgens de 'echte' gids niet verplicht iets van ze te kopen, maar na alle hulp die ze geboden hebben voelen we ons wel verplicht. Na een tijdje afdingen kopen we een setje armbanden en kettingen voor onze dochters. De overige gidsen willen dat we ook wat van hen kopen, maar dat doen we niet. We proberen ze geld te geven zonder iets te kopen, maar dat mogen ze niet aannemen. Hoe dichter we in de buurt van de bus komen, hoe meer de gidsen gaan smeken. Het gaat ons erg irriteren. Als we in de bus zitten wordt er nog een vuile blik op ons geworpen en ze gaan weer op zoek naar volgende slachtoffers.

De tocht naar Baturaden

Om 7 uur vandaag gaan we beginnen aan onze lange tocht van 325 kilometer naar Baturaden. We komen langs schitterende rijstvelden waar men al druk bezig is. Om half tien hebben we een Desa (dorp)-toer. Per twee gaan we hier in een koets, welke wordt getrokken door een paard. De meeste berijders zijn erg jong, en gaan dan soms ook wel snel waardoor er regelmatig bijgestuurd en gecorrigeerd moet worden. Als we na een kwartier bij een meer aankomen, moeten we op een vlot overstappen. We krijgen muzikaal gezelschap wat het nog leuker maakt. Als we op het eiland aankomen krijgen we een rondleiding van een andere plaatselijke gids. Als we de tempel bezichtigd hebben, gaan we verder naar het dorp. Hier mogen maar 6 families wonen volgens de gids, en niet meer. We zien een vrouw rijst stampen, en we mogen foto's van haar maken en haar huis van binnen bekijken. Hier staat niets in.

We gaan terug naar de paardenkoetsen via een heel mooie weg, dwars door de rijstvelden en langs een vijver met lelies. Met de bus rijden we verder om het dorp Kampong Naga te gaan bezoeken, waar nog geen hedendaagse voorzieningen als elektriciteit, water en dergelijke zijn. Het is schitterend gelegen tussen twee bergen in, in een dal. We moeten deze weg echter ook weer terug naar boven, en dat valt met de hitte vandaag niet mee. Vervolgens moeten we nog ruim 200 kilometer rijden, en het hele gezelschap ligt tijdens de reis te slapen.

Yogyakarta

Om half 8 vertrekken we op weg naar Yogyakarta, en om half 10 komen we bij een Souhoen fabriek in Gombong. Er wordt hier souhoen geproduceerd, gemaakt van sagoenpalm. Op het moment zijn ze er bezig blauwe miehoen te maken, terwijl dit eigenlijk verboden is. De bevolking hier wil echter niets anders. We zien als eerste twee jonge mannen met sigaretten in de waterbakken staan en het deeg kneden, niet echt hygiënisch dus. Wat er hier te zien valt, is gewoonweg hand- en stampwerk.

Borobudur

Als we onze koffiestop gehad hebben moeten we nog twee uur naar de Borobudur. Als we hier net aankomen, zien we de verkopers alweer op ons afrennen, maar wij gaan snel naar de entree. Wederom worden we opgesplitst in twee groepen.
De Borobudur is het grootste boedhistische monument ter wereld en lijkt op een stoepa. Het gebouw is eeuwen geleden tussen 118 en 856 gebouwd, en is bedolven geraakt onder vulkaanas, en werd pas weer in 1814 herontdekt door een Engelse luitenant-gouverneur. Het duurde maanden voordat de lagen verwijderd waren en bleek dat het om een eeuwenoud complex ging. Het duurde daarna nog jaren voordat het volledig opgegraven was, en werd indertijd ook met regelmaat geplunderd. Er zijn maatregelen genomen vanuit de Nederlandse overheid en UNESCO om het bouwwerk te beschermen. Het is een zeer indrukwekkend gebouw, en bestaat uit verschillende niveaus waarop verhalen worden verteld. Veel boeddha's zijn weggehaald door de jaren heen. Om een wens te doen moeten vrouwen de voeten aanraken van de boeddha's en de mannen een vinger aanraken. Het is opvallend rustig hier, en we hebben een groepsfoto laten maken alvorens we de tempel beklommen. Daarna kunnen we de foto kopen voor 3 euro. Als niet iedereen de foto koopt, komt de fotograaf ons continu achterna. We rijden verder rond 4 uur, naar een zilversmid en een bijbehorende winkel. Hier worden veel sieraden gemaakt en er wordt veel gekocht in de winkel.

Na de stop hier gaan we verder naar het hotel in Yogyakarta, waar we twee dagen zullen blijven. We hebben een avondje niets, en de meesten willen het rustig aan doen, maar wij gaan naar het winkelcentrum Mata-Hari, aan de andere kant van de stad. Nancy gaat met ons mee en we gaan ook nog even langs een apotheek, goedkoop middeltjes inslaan. We dineren pas laat, en we zitten nog even in de pub van het hotel, maar we kunnen elkaar niet verstaan dus gaan we maar redelijk bijtijds naar bed, om 1 uur.

We beginnen rustig vandaag, aangezien we hier twee dagen blijven en dus op ons gemak kunnen doen. We gaan om 8 uur naar een kunstgallerij en batik-fabriek, van de javaanse kunstenaar Kabul. Hier krijgen we gedetailleerd uitleg over de methode, en hier in de fabriek wordt het alleen door vrouwen uitgevoerd.

Na ons bezoek hier staan buiten de fabriek fietstaxi's klaar, riksja. Zij nemen ons mee om een rondrit te maken door de buitenwijken van Yogyakarta, en vervolgens naar het paleis van de sultan. Het is een erg oud complex, middenin de stad. Ook hier krijgen we weer een rondleiding, en in alle ruimten krijgen we de geschiedenis, schilderijen en kleding van vroeger tot op heden te zien. Alles wordt hier goed onderhouden, en het vroegere personeel woont nog steeds in het complex. We krijgen nog een schimmenspel te zien, maar we begrijpen hier weinig van.

We gaan naar een andere batikfabriek, en hier wordt met stalen stempels gewerkt, wat sneller en makkelijker is. Je kunt hier kleding laten maken, en sommigen van ons doen dat ook en dat wordt later in het hotel afgegeven.

Na de lunch zijn we vrij, en degenen die willen zwemmen gaan lekker zwemmen, anderen gaan winkelen en sommigen gaan slapen.

's Avonds gaan we naar de “Dinner en dance”, en we worden om half 7 opgehaald. Bij het restaurant staat het buffet al klaar en er wordt een soort opera opgevoerd. Het buffet valt echter wat tegen, want het meeste eten is koud inmiddels. We gaan na het dinner naar een openluchtvoorstelling over een soort Romeo en Julia verhaal, maar we zijn niet erg onder de indruk.

De Prambanan tempel en meer historie

Om 7 uur vertrekken we vandaag, omdat we wederom een lange rit voor de boeg hebben. 340 kilometer welteverstaan. Na een goed ontbijt en na 16 kilometer afgelegd te hebben, komen we door de vallei van Koningen/ Vallei van de doden en hebben we hier onze eerste stop bij de Prambanan tempel; het best bewaarde tempelcomplex. Deze werd in 856 voltooid en na enkele jaren werd de tempel verlaten waardoor het ernstig in verval raakte. Een klein deel is inmiddels weer gerestaureerd. Er staan op de binnenplaats 8 gebouwen, waarvan de belangrijkste en grootste aan de godin Shiva gewijd is. Een groot aantal beelden is verwoest, maar een aantal zijn bewaard gebleven, zoals de stier. Ook worden de reliëfs van deze tempel als de mooiste van Indonesië beschouwd. We krijgen een rondleiding van ongeveer een uur, en wederom komen studenten naar ons toe om met ons te praten. Ze vragen ons ook om onze e-mailadressen, zodat ze ons thuis kunnen mailen met vragen e.d., maar dat doen we niet. Het is er nog vrij vroeg, dus de meeste kraampjes zijn gesloten, en worden we ook niet lastiggevallen. We houden een tussenstop bij een Holland Bakery, waar ze lekkere koffie en gebak hebben. We hebben vandaag een lange dag voor de boeg en geen verdere uitstapjes. We stoppen tussendoor bij een vogelmarkt, waar ook kleine apen vastgelegd liggen aan kettingen en verkocht worden. We hebben allemaal medelijden, maar aangezien het hier als normaal beschouwd wordt kunnen we er weinig tegen doen.

We komen bijtijds aan bij ons hotel in Malang, dineren lekker, leuk bandje en goede kamers. Om half 10 gaan we al naar bed, aangezien we vannacht vroeg op moeten.

Bromo vulkaan

Om 1 uur staan we weer op en om half 2 worden we opgehaald om met vier kleine bussen naar de Bromo vulkaan te gaan om daar de zonsopkomst te zien. We zijn allemaal wat dikker aangekleed dan normaal, aangezien het er vrij koud kan zijn op 2700 meter hoogte. De bustocht duurt ongeveer 2,5 uur, en we komen onderweg langs een nachtmarkt in behoorlijk grote bergdorpen. Dit is erg bijzonder om te zien. We maken nog een laatste sanitaire stop en gaan na een half uur verder op weg naar boven over een zeer steile weg. Rond 5 uur mogen we naar het hoogste punt, maar dit valt tegen aangezien we over een lastige trap moeten en we onze zaklampen vergeten zijn. Het is erg helder vandaag, en we hebben geluk aangezien dat een aantal dagen ervoor niet bepaald het geval was. We hebben een perfecte plek bemachtigd, recht voor ons de zonsopkomst en rechts van ons de vulkaan die elk half uur een rookwolk uitblaast.

Het is er erg druk en overal om ons heen horen we andere talen. De lucht verandert continu en we maken er veel foto's van. Om half 6 begint de zon op te komen en is iedereen onder de indruk. Binnen 5 minuten is de zon volledig op. De meesten vertrekken na een kwartier alweer terug naar de bussen, maar ik blijf nog even genieten. Het is er schitterend.

We gaan vervolgens met de busjes verder en dalen af en komen in een maanlandschap terecht, waar het kaal en zanderig is. Als we bij een tempel aankomen krijgen we een begeleider en paard toegewezen. We rijden de helling van de vulkaan op, en omdat het er zo stoffig is, dragen de meeste mensen en begeleiders zakdoeken voor de mond. Na een korte rit moeten we een trap van 256 treden beklimmen. Het is vrij zwaar, mede dankzij de zwaveldamp die op je keel en luchtwegen slaat. Boven aangekomen worden we beloond voor onze moeite; we hebben een schitterend uitzicht over het gehele gebied en in de vulkaan. Er staan jongens bossen bloemen te verkopen die in de krater gegooid horen te worden voor geluk. De jongens klimmen echter even later weer langs de wand naar beneden om de bossen op te halen en opnieuw te verkopen. De begeleiders en paarden staan onder aan de trap op ons te wachten, maar ik ga te voet terug. Ten eerste omdat ik het zielig vind voor de magere paarden, en ten tweede kan ik zo meer van het uitzicht genieten. Bij de busjes willen de begeleiders nog een extra fooi, ondanks het feit dat ze al betaald hebben gekregen van de gids.

We rijden vervolgens over een zeer ongemakkelijke weg vol kuilen naar een restaurant, waar we ontbijt krijgen. De box is goed gevuld met jus d'orange, fruit en een club sandwich. We rijden om 9 uur weer verder waar we de rest van de groep, die niet meegegaan zijn, zullen treffen. Om 1 uur lunchen we ergens en rijden verder naar het hotel, ons laatste hotel op Java, en arriveren hier om kwart over 3. In de prachtige tuin met schitterende bloemen, bomen en een rustig beekje staan onze (oncomfortabele) bungalows. Het is niet helemaal super hier, maar gelukkig is het maar voor één nachtje.

Bali

Vandaag gaan we Java verlaten. Om 7 uur gaan we op weg naar Banyuwangi, om daar de veerboot naar Bali te nemen. Om 8.30 komen we aan bij de veerboot, en kunnen meteen op de boot. Het duurt wat langer voordat we daadwerkelijk wegvaren, en i.v.m. draaikolken moeten we met grote bochten naar Bali varen, wat ongeveer een half uur duurt. We moeten onze horloges een uur later verzetten als we op Bali arriveren, en komen dus om 10.45 in Gillimanuk aan. Er staan honderdduizend tempels in elke tuin. We komen door de wenspoort van Bali, waarvan gezegd wordt dat deze goede geesten binnenlaat en kwade geesten buitensluit. We zien priesters langs de weg die passanten en voertuigen hun zegen geven, waardoor iedereen zomaar stopt en het erg druk is.

We gaan na de lunch bij Medewi verder naar Sanur. We gaan de laatste dagen verblijven in een prachtig luxe resort. We nemen afscheid van Nancy, en krijgen nog een envelop met alle entreebewijzen van wat we allemaal bezocht hebben. We hebben vanaf nu pas echt vakantie, we kunnen heerlijk ontspannen en luieren bij het zwembad. We eten 's avonds heerlijk en maken een mooie wandeling door Sanur.

Relaxen op Bali

We slapen vandaag uit tot kwart voor 8! We kunnen lekker rustig aan doen, want we kunnen tot 10 uur ontbijten. We krijgen nog een bezoekje van een hostess die ons nog allerlei excursies aanbiedt, maar gezien de prijzen gaan we deze niet meer doen. We gaan daarna met het busje van het hotel naar het strand, wat nog geen 3 minuten rijden is of 10 minuten te voet. We kunnen gebruik maken van de ligbedden, parasols en handdoeken van een ander nabijgelegen resort. Het is bovendien erg luxe, want we kunnen blijven liggen en drankjes bestellen zonder ons te verroeren. We komen erachter dat hier op het zuidelijk halfrond de zon linksom draait i.p.v. rechtsom. We worden wel constant gevraagd door vrouwen of we een massage of manicure willen, wat erg goedkoop is, maar erge spierpijnen schijnt op te leveren. In de loop van de middag gaan we met zijn allen naar Kuta om te winkelen, en komen om 19.00 weer in Sanur aan.

Excursie geboekt

We hebben voor vandaag een dagtocht gepland via het hotel, aangezien je met hoteltaxi's en officiële taxi's via een centrale verzekerd bent. Twee reisgenoten hebben het programma voor vandaag in elkaar gezet.

Als eerste beginnen we met een dansvoorstelling, Barong dans, een toneelstuk in de vorm van dans. Het wordt beschouwd als een serieuze weergave van de problematiek die het leven met zich meebrengt, en gaat over goed en kwaad. Na een uur is de voorstelling voorbij en zijn we blij. We bezoeken na de voorstelling een Balinees huis, waar ook weer een tempel staat die overvloedig versierd is vanwege een feestdag. Er worden hier veel feestdagen gevierd, en men is hier erg bijgelovig. Er wordt constant geofferd bij zo'n tempel. We gaan verder naar de Olifantengrot, Goa Gajah. Degenen met blote knieën krijgen een omslagdoek om. Hier zijn elementen terug te vinden uit zowel het hindoeïsme als het boeddhisme.

Rond de middag gaan we naar het Mandala Wisata Wanara Wana apenpark in Padang Tegal. Hier zijn apen ondergebracht zodat deze geen rijstvelden e.d. meer kunnen plunderen. De apen worden door de grote hoeveelheid toeristen verwend met veel bananen die bij de ingang te koop zijn, maar ze zijn absoluut niet vervelend of irritant. Het park is bovendien ook erg mooi.

We zien ook overal op Bali veel Taiwanese mensen, en volgens onze chauffeur komt dat vooral omdat na de bomaanslag van 2002 de Europeanen wegbleven. Europeanen blijven echter vaak wel wat langer, terwijl de toeristen uit Taiwan vaak maar een paar dagen blijven.

Pura Tanah Lot tempel

We hebben een goede lunch, en gaan daarna verder naar Ubud, waar we onze tijd vrij kunnen besteden om even wat rond te kijken of te winkelen. We gaan daarna op weg naar Pura Tanah Lot tempel, een bekende trekpleister, net boven Kuta gelegen. Er schijnt hier de mooiste zonsondergang plaats te vinden. Het is er al behoorlijk druk als we richting de zee lopen, en wederom lopen we weer langs vele kraampjes met opdringerige verkopers. De tempel is een van de heiligste van Bali, en is gewijd aan de god van de zee. We maken wat foto's en algauw worden we door onze chauffeur geroepen om snel te komen om een goede plaats te bemachtigen. Veel toeristen met professionele camera's zitten al klaar om een plaatje te schieten. Het is er echt bizar druk met allerlei soorten en maten camera's. De zonsondergang is dan ook wel echt prachtig, continu veranderen de kleuren en de tempel erbij maken het een prachtig geheel. Een kwartier na de zonsondergang is iedereen meteen weg.

Daarna gaan we naar Nusa Dua om te eten. Het is een wat chiquere badplaats en we vinden hier een goede Italiaan en worden leuk entertaint door drie Indonesische danseresjes.

Nog een dag relaxen

We lopen na het ontbijt over de boulevard en gaan met een groepsgenoot een vliegtuigstoel reserveren bij een Garuda Airlines kantoor. Als we dit geregeld hebben, gaan we terug naar het hotel om onze spullen voor het strand op te halen. We gaan de rest van de middag relaxen bij het strand, maar het blijkt eb te zijn en alle boten liggen nu droog. We gaan dus relaxen bij het zwembad, en dineren in het hotel. 's Avonds laten we een leren jas maken voor 70 euro. Als we terugkomen bij het hotel is iedereen daar nog gezellig, want de meesten van de groep gaan morgen weer naar huis. Het wordt nog een gezellige laatste avond met z'n allen!

Op naar het strandhotel

We doen het erg rustig aan, staan om 8 uur op en om 9 uur zitten we aan het ontbijt. We worden om 12 uur opgehaald omdat we nog 6 dagen verlenging hebben geboekt. We gaan hiervoor 50 meter verderop naar een strandhotel, maar worden toch met een taxibusje vervoerd. Het is er erg luxe en het personeel is wederom erg vriendelijk. We gaan met de hele groep nog een laatste keer lunchen alvorens ze vertrekken, en wisselen wat mailadressen uit. Om half 3 vertrekt de groep officieel en nemen we echt afscheid. We gaan met andere overgeblevenen nog wat drinken en 's avonds gaan we lekker uit eten.

Vandaag zijn we voor het eerst alleen en slapen we lekker uit. Het heeft vannacht flink geregend. Om half 10 gaan we ontbijten bij het restaurant bij zee. We maken na het ontbijt een flinke wandeling, over de boulevard, door het centrum en weer terug naar het hotel. Na de lunch gaan we lekker bij het zwembad liggen en bij de bungalow een boek lezen.

's Avonds eten we gezellig bij een restaurant met Hollandse eigenaar, die dus zowel kroketten als zuurkool op de kaart heeft staan. Er worden leuke liedjes gezongen uit de jaren '70 en het is weer een gezellige avond.

De krokodillenfarm

We hadden via een groepsgenoot een trip geregeld met een betrouwbare gids en bus. Om 9 uur werden we opgehaald en hebben we een dagprogramma uitgestippeld. We komen om 10 uur aan bij een krokodillenfarm; hier is weinig actie te beleven. Echt druk is het niet, en om half 11 gaan we een show bekijken. Als eerste komt er een man met allerlei slangen, waarna er bij iemand anders eenvuurschaal op het hoofd wordt gezet. In een wok wordt een roerei gebakken, en daarna eet iemand anders scheermesjes. Dit lijkt niet helemaal soepeltjes te verlopen gezien zijn gezichtsuitdrukking. We hebben geen medelijden. Vervolgens worden krokodillen het water uit de sloot getrokken met veel moeite en kabaal om met ze te gaan worstelen. De krokodillen hebben geen zin.

We gaan verder in noordelijke richting op weg naar de tempel Pura Ulun Danau Beratan. Dit is een tempel gelegen aan een kratermeer, de Danau Bralan. Het meer is erg belangrijk voor de landbouw in deze omgeving, en de godin van dit meer wordt dan ook aanbeden. De tempel staat op een schiereilandje in het meer, en we zien heel wat plaatselijke bewoners naar binnen gaan, er is schijnbaar een viering gaande en we mogen dus niet naar binnen. We worden bij een restaurant afgezet voor de lunch. We hebben geen zin, maar volgens de gids kunnen we in de buurt nergens anders terecht. We zien om ons heen dat de zaak snel volloopt met andere gidsen en klanten. Onze gids blijft bij onze tafel staan, zelfs als we zitten te eten. Dat hebben we nog nooit meegemaakt. We vragen hem om ook plaats te nemen en wat te eten van het buffet. De andere gidsen begeleiden alleen hun klanten naar de tafels en leggen wat uit en gaan daarna weg.

De gids bedankt ons als hij zijn bord leeg heeft en gaat naar de taxichauffeur. Daarna rijden we naar de Gitgit waterval. Hier moeten we ook weer entreegeld betalen, maar we kunnen er wel echt heel dichtbij de watervallen komen. Hierdoor lijken we erg klein. We gaan verder naar een winkelcentrum in Denpasar, Ramayama, waarna we verder rijden naar een voorstelling van de Kecak-dans. Het is een dans, wat oorspronkelijk een koor was met zo'n 80 mannen. Ze zitten in cirkels en zingen steeds de woorden tchak of kecak, die zelf niets betekenen. Er is een verhaal om de Ramayana heen gemaakt, wat de voorstelling wat interessanter maakt. Het is niet ontzettend spectaculair, maar we hebben het in ieder geval gezien. We gaan na de voorstelling naar Sanur en rekenen af met de gids en om 8 uur zijn we weer in het hotel. We eten weer bij een Italiaans restaurant, erg lekker!

Onafhankelijkheidsdag

Om half 7 worden we wakker vanwege geluiden buiten onze bungalow. Het is vandaag onafhankelijkheidsdag, in 1954 is Indonesië onafhankelijk geworden. Dit wordt overal uitbundig gevierd. Voor onze bungalow staat een vlaggenstok op een groot gazon en daaromheen het voltallige personeel van het hotel. Er wordt een speech gehouden en gezongen, Vanaf 8 uur kan er pas ontbeten worden blijkt, en na het ontbijt gaan we wandelen en kopen we een zwarte jurk voor me. Daarna lopen we naar de lederwinkel om mijn rugtas na te laten maken en om de leren jas te passen die al klaar is. We gaan in de middag lekker op de veranda een boek lezen en wat schrijven. We eten 's avonds bij het Hollandse restaurant, en het is wederom erg lekker.

Laatste dagen op Bali

We ontbijten om 9 uur aan zee, maar met de stevige wind vanuit zee smaakt het ons minder lekker. Hier krijgen we overigens ook geen buffet, maar een lijst waaruit we kunnen kiezen. Dit is echter een wat andere gang van zaken dan we voorheen gewend waren, en vinden dit ook iets minder fijn. Om half elf gaan we per taxi naar Kuta om te winkelen en rond te kijken wat hier te beleven valt. Eerst gaan we even langs het strand, waar we hoge golven zien, waar vele fanatieke surfers gebruik van maken. We gaan naar het winkelcentrum en lunchen bij een McDonalds waar je binnen 60 seconden je bestelling behoort te hebben. Er wordt om die reden een zandloper gezet om de tijd bij te houden, als het langer duurt dan die 60 seconden krijg je je bestelling gratis. Aan het eind van de middag gaan we terug naar Sanur. We nemen routinematig onze douches, kleden ons om en gaan richting de hoofdweg. Onderweg zie ik voor het eerst dat de maan hier anders staat dan in Nederland, erg gek. We eten bij een zeer goed Chinees restaurant wat bij het Hyatt Hotel hoort.

We worden vandaag vroeg wakker, en staan dus maar bijtijds op. We gaan na het ontbijt via de boulevard naar Sanur Beach Hotel om de terugvlucht te bevestigen. We krijgen ook meteen de instapkaarten mee, dus zijn onze plaatsen ook meteen vastgelegd. We gaan op de terugweg meteen langs de kleermaker om de rugzak op te halen. Na de lunch gaan we terug om de koffers vast in te pakken. We krijgen gelukkig alles in onze koffers. We eten 's avonds wederom heerlijk bij de Chinees, hetzelfde restaurant als gisteravond.

Terug naar Nederland

Vandaag gaan we terug naar Nederland, maar we doen het rustig aan tot onze terugreis. We ontbijten pas om half 10, maken nog wat foto's en om 14.00 moeten we onze bungalow verlaten. We wachten op onze hostess bij de receptie en we worden om half 3 opgehaald. Na het inchecken en de douane moeten we nog een anderhalf uur wachten voor we het vliegtuig kunnen nemen naar Jakarta terug. Die reis naar Jakarta zelf duurt 1,5 uur, waarna we na een korte stop weer verder moeten naar Singapore, wat ongeveer een uur duurt. De rechtstreekse terugvlucht naar Jakarta verloopt zeer goed, en in Nederland gearriveerd nemen we lekker een saucijzenbroodje en koffie alvorens we naar Waalwijk terugreizen. We hebben ruim 27 uur gereisd en zijn al voorbereid op de jetlag die gaat komen..

Het was een geweldige vakantie in zeer goed gezelschap, zeer geslaagd en prachtige indrukken opgedaan!

Reis is gemaakt door Harry en Marthy van Iersel