Bevolkingsgroep Dogon in Mali

De Dogon is de bekendste bevolkingsgroep die in Mali woont. Ze leven aan de grens met Burkina Faso. Hun dorpen zijn verspreid tegen de rotswand de Falaise de Bandiagra. De Dogon hebben zich in dit gebied gevestigd ter bescherming tegen andere volken. Ze leiden hier een geïsoleerd leven, en dat doen ze al zo'n 600 jaar. De Dogon beschikken nog steeds over een rijke en traditionele cultuur, die wereldberoemd is. Dit is ook één van de redenen dat het gebied op de werelderfgoedlijst staat.

De bevolking

De Dogon leven als akkerbouwers. Ze verbouwen traditionele producten als gedroogde uien en kalebassen. Ook maken ze dolo, een traditioneel gierstbier dat zelfs door kinderen gedronken wordt. De bevolking van de Dogon bestaat uit verschillende groepen. Deze groepen zijn hiërarchisch verdeeld. De belangrijkste groep zijn de landbouwers, daarna komen de smeden, de wevers en de leerbewerkers. Het verzorgen van het vee vinden de Dogon minderwaardig. Dit wordt dan ook gedaan door een andere bevolkingsgroep, de Peul. Een opmerkelijk detail is dat er geen huwelijken gesloten worden tussen mensen van verschillende groepen.

Het dorp

Het dorp van de Dogon is gebouwd aan de rand van een steile rotswand. De huizen staan dicht op elkaar. Dit hebben ze gedaan om het dorp zoveel mogelijk te beschermen tegen aanvallen. De dorpen zijn verdeeld in verschillende woonerven. Elke familie woont bij elkaar op een woonerf. Op zo'n woonerf staan verschillende huizen. Deze huizen hebben een plat dak, waarop gierst gedroogd wordt. Naast de huizen bestaat het erf uit voorraadschuren en dierenverblijven. Bij de ingang van een erf staat een huisje waar de man woont. Dit huisje wordt de 'day' genoemd. Naast de verschillende woonerven kent het dorp ook nog enkele bijzondere gebouwen. Het vrouwenhuis, het grote huis, de smidse en het raadhuis.
Gratis reisvoorstel aanvragen

Het grote huis

Het grote huis is de woning die het meest opvalt in het dorp. Dit huis wordt door de oudste man en zijn familie bewoond. De dorpsoudste heeft enkele bijzondere taken. Hij mag offers brengen en namens families spreken. Het huis is zo opvallend, omdat het enorm groot is. Verder zitten er torentjes op het dak.

Het raadhuis

Het raadhuis wordt ook wel Toguna genoemd. Dit is een bijzonder gebouw in het dorp. Het gebouw heeft een dik dak, dat gedragen wordt door palen van hout, leem of steen. Het raadhuis staat in ieder dorp op een centrale plek, zodat het hele dorp overzien kan worden. Dit gebouw mag alleen betreden worden door mannen. In het gebouw worden dorpszaken geregeld, rechtzaken gehouden en beslissingen genomen. Een opmerkelijk detail aan het gebouw is het lage plafond. Volgens de Dogon kunnen beslissingen alleen genomen worden als ze er rustig voor gaan zitten. Door het lage plafond moet er wel gezeten worden. Je kunt dus lelijk je hoofd stoten als je ineens op staat in een boze bui.

De smidse

De smidse is een ontmoetingsplaats voor de bewoners van het dorp. Tijdens het werk van de smid zijn er altijd wel mensen die een kijkje komen nemen. Bij de smidse worden voorwerpen gemaakt zoals messen, sloten, haken, sieraden en maskers. Hiermee verdient de smid zijn kost, want hij heeft geen eigen stuk grond.

Het vrouwenhuis

Het vrouwenhuis is ook een opmerkelijke verschijning. Het gebouw is rond, en verschilt daarom van de andere gebouwen. Tijdens de menstruatie periode trekken de vrouwen zich terug in dit gebouw. Voor mannen is het ten strengste verboden in de buurt van dit gebouw te komen. Daarom worden deze gebouwen door vrouwen en jonge jongens gebouwd.

De goden

De Dogon die hebben een eigen religie, welke bestaat uit een aantal verschillende goden. De god Ama wordt gezien als het hoofd/leider, hij staat boven andere goden. De Dogon hebben ook een plaatsvervanger van de goden op aarde. Dit is de Hogon, een soort priester. De Hogon zorgt voor bemiddeling in zaken van geloof, handel en recht. Verder heeft ieder gezin van de Dogon een leemkegel. Deze leemkegel dient als altaar waarop geofferd wordt. Ieder dorp heeft ook een centrale plek met een dorpsaltaar. In de religie nemen dieren een belangrijke plaats in. De godsdienst van de Dogon kent enkele heilige dieren zoals de krokodil, het luipaard en de vos.

Maskerdansen

Het maskerdansen is karakteristiek voor de Dogon cultuur. Het ritueel wordt bij elke gebeurtenis uitgevoerd. Het dansen wordt vooral gedaan bij begrafenissen en bij de oogst. Het dansen heeft iedere keer dezelfde structuur. De trommelaars beginnen met spelen en de dansers komen tevoorschijn uit het bos rond het dorp. Na een gezamenlijke dans, danst iedere masker een eigen dans. De maskers worden om de beurt opgeroepen door de dansmeester. Als ieder masker geweest is wordt er weer gezamenlijk gedanst. Na de dans keren de maskers weer terug naar het bos. Alleen de mannen van de groep landbouwers kunnen maskerdanser worden. De maskers zijn heilig voor de Dogon. De belangrijkste regel is dat er alleen overdag met de maskers gedanst mag worden. Voor elke dans worden er offers gepleegd ter bescherming van de maskers. Na elke dans worden er weer offers gepleegd om de maskers te zuiveren. Alles wordt bepaald door de dorpsoudsten. Zij bepalen de duur van de ceremonie en welke maskers er gebruikt worden. Twee belangrijke ceremonies zijn de Dama en de Sigui.

Dama

De Dama is het dodenritueel van de Dogon. Het maskerdansen is onderdeel van dit ritueel. Bij de dood van een persoon wordt er enkele dagen na het overlijden een eerste afscheid gehouden. Bij dit afscheid wordt er gezongen en gedanst met maskers. De Dama is het tweede afscheid van een dode. Meestal wordt er bij de Dama afscheid genomen van meerdere doden tegelijk. Ook wordt er vaak gewacht op een goede oogst met het houden van de Dama. Soms gaat er jaren voorbij voor er een Dama gevierd wordt.

Sigui

De Sigui is een tweede belangrijke ritueel van de Dogon. De Sigui is een ritueel die elke zestig jaar gehouden wordt. Tijdens dit ritueel wordt de vervanging van de ene generatie op de andere gevierd. In het dorp Yougo-Dogorou start de Sigui altijd. Vanuit dit dorp verspreidt de Sigui zich over het hele Dogon gebied.