Timboektoe bestaat echt!

Timboektoe is niet alleen de mysterieuze bestemming van Donald Duck als hij na een mislukt avontuur moet vluchten uit Duckstad, maar ook een echte stad in het Afrikaanse Mali. Reisgraag.nl vertelt je alles wat je moet weten over deze mythische stad.

Algemeen

Timboektoe ligt een kleine vijftien kilometer boven de Niger rivier, die dwars door Mali stroomt. Het is de hoofdstad van de regio met dezelfde naam. De Timboektoe regio is met een oppervlakte van 497.926 km² veertig procent van van het hele land. De noordelijke Malinese regio bestaat echter voornamelijk uit zand. Timboektoe ligt namelijk op de rand van de Sahara. In 2009 woonden er ongeveer 55.000 mensen.

Middeleeuwen

Tot de vroege 12e eeuw was Timboektoe geen permanente nederzetting, maar nadat de handelsroutes verschoven werden veranderde het langzaam in een belangrijk handelscentrum. Het was immers ideaal gelegen aan de Niger rivier en vormde een knooppunt voor de handelsroutes die dwars door de Sahara naar het noorden gingen.

De bloeitijd van Timboekte begon pas echt toen het in de 12e eeuw werd veroverd door het grote koninkrijk van Mali. Koning Mansa Musa I liet in Timboektoe een paleis bouwen en richtte in 1330 ook het Djinguereber studiecentrum op. Omgerekend naar hedendaags geld is Mansa Musa de rijkste man die ooit geleefd heeft, met 400 miljard hedendaagse dollars. Ter vergelijking: Microsoft oprichter Bill Gates had op zijn hoogtepunt 'maar' 136 miljard dollar. Musa kon zo'n rijkdom vergaren omdat Mali in de middeleeuwen meer dan de helft van de wereldproductie van zout en goud in handen had. De reputatie van Timboektoe als mythische plek begon met Musa. Toen de schatrijke koning naar Egypte ging nam hij zoveel goud mee dat er al snel geruchten de ronde deden dat de straten van Timboektoe met goud geplaveid waren.

De leergierigheid van de koningen uit Mali en de openheid van de islam maakte van Timboektoe twee eeuwen lang één van de belangrijkste wetenschappelijke centra van Afrika. In de 15e eeuw nam de macht van Mali echter af en na een tijd autonoom te zijn kwam de stad in de invloedssfeer van het Songhai koninkrijk. Onder de Songhai groeide de handelspositie van Timboektoe nog verder. Vanaf de 16e eeuw nam het belang van Timboektoe echter af. De stad zou nog vele eigenaren hebben, maar bleef vrijwel autonoom. De ontdekking van de route naar Azië via de Kaap de Goede Hoop zorgde voor een verschuiving naar zeehandel, waardoor de landroute door de Sahara én dus Timboektoe gemarginaliseerd werd. Vraag gratis een offerte aan

Scramble for Africa

Timboektoe was in de eeuwen sinds de eerste Europese vermeldingen in de 15e eeuw uitgegroeid tot een legendarische stad, van hetzelfde kaliber als het Zuid-Amerikaanse El Dorado. Rond 1800 gingen een hele reeks Europese avonturiers op zoek naar de stad. Veel kwamen niet levend terug, dankzij de anti-Europese houding van de bevolking. De Fransman René Caillé lukte het in 1828 wel, door zich te verkleden als moslim. Tegen die tijd waren de gloriedagen van Timboektoe echter voorbij en was het een vervallen stad van kleine lemen huisjes geworden. In 1893 werd het door een kleine groep Franse soldaten geannexeerd in het Franse koloniale rijk.

Onafhankelijkheid

Ook nadat Mali in 1959 onafhankelijk werd, bleef Timboektoe een onbelangrijke stad. Een lange periode van droogte in de jaren '70 dreef veel mensen weg uit het woestijnstadje. De stad kwam recentelijk weer in het nieuws toen het tijdens de Toeareg opstand van begin 2012 door de rebellen werd ingenomen. Tijdens de bezetting werd door hen ook een UNESCO Werelderfgoed vernield.

Bezienswaardigheden

Ieder jaar wordt in januari het Festival au désert gehouden in Timboektoe. Bij dit concert hoor je onder andere traditionele Toeareg-muziek. De belangrijkste attractie van Timboektoe is echter de oude stad. Verschillende gebouwen zijn in 1988 door de UNESCO op haar Werelderfgoedlijst gezet. Jammer genoeg werden tijdens de Toeareg opstand van 2012 door de fundamentalistische Ansar Dine, een organisatie die banden heeft met Al-Qaida, enkele van deze gebouwen vernield.