Litouwen van A tot Z

A van Anykščiai

Anykščiai is een stad in het noordoosten van Litouwen gelegen in de waterrijke provincie Utena. Bij deze stad komen de rivieren Šventoji en Anykšta samen. In de omgeving van Anykščiai bevinden zich 76 meren. Over het ontstaan van deze stad is weinig bekend. Wel zijn er archeologische vondsten gedaan dat er in 9000 v. Chr. op de plek van Anykščiai een nederzetting geweest is. Echter komt Anykščiai pas vanaf 1440 voor in historische werken. De stad heeft sinds het jaar 1792 stadsrechten. Tegenwoordig is de stad een belangrijk centrum voor literatuur en er zijn meer dan 250 monumenten te vinden. Anykščiai wordt ook wel het Weimar, een industrieel, toeristisch en universitair centrum in Duitsland, van Litouwen genoemd.

B van Baltische staten

Litouwen behoort samen met Estland en Letland tot de Baltische staten. Ze worden ook wel Balticum genoemd. Al deze landen zijn gelegen aan de oostkust van de Oostzee. Het Russische Kaliningrad wordt ook nog wel eens tot het Baltisch gebied gerekend. Al deze landen zijn gelegen in Europa. Een leuk detail is dat ze zowel tot Noord-Europa als Oost-Europa gerekend worden.

De drie Baltische landen hebben veel verschillen, maar ze hebben ook wat gemeen. Namelijk dat ze alle drie aan het einde van de Eerste Wereldoorlog zich onafhankelijk van de Sovjet-Unie hebben gemaakt. In 1940 werden ze echter weer door de Sovjet-Unie bezet, maar in 1991 zijn Estland, Letland en Litouwen weer onafhankelijk geworden.

Naast deze overeenkomst zijn er dus ook een aantal verschillen. Litouwen is bijvoorbeeld erg rooms-katholiek, had grote inbreng vanuit Polen en het was ooit het centrum van een groot rijk. Estland en Letland echter zijn protestants en hadden veel invloed van de Duitse elite. Ook in de taal zitten verschillen. Litouwen en Letland spreken Baltische talen en in Estland wordt, net als in Finland, een Finoegrische taal gesproken.

C van Cepelinai

Cepelinai is een traditioneel nationaal gerecht uit Litouwen. Het gerecht Cepelinai bestaat uit aardappelknoedels gevuld met gehakt, kaas of groente en het heeft de vorm van een zeppelin. In Litouwen wordt dit gerecht vaak gegeten met zure room en/of gebakken spekjes met uitjes of paddenstoelen. Cepelinai is niet goed voor de lijn, omdat het een redelijk vet gerecht is. Daarom is er speciaal voor toeristen een light versie van gemaakt.

Gratis reisvoorstel aanvragen

D van Druskininkai

Druskininkai is een stad in Litouwen gelegen op ongeveer 130 kilometer van Vilnius. De stad ligt in het zuiden en aan de rivier de Memel in een bosrijk gebied. Druskininkai is vooral bekend om zijn kuuroord, waar geneeskrachtige bronnen zijn. In totaal zijn er negen van deze mineraal bronnen. Zeker een bezoekje waard dus.

Naast het kuuroord en de bronnen beschikt Druskininkai ook nog over een prachtige orthodoxe kerk, een museum met standbeelden, monumenten uit de Sovjet tijd en het park Grutas net buiten de stad.

E van Europa Park

Het Europa Park is het centrale middelpunt van het continent Europa. Dit punt valt precies in Litouwen, bij Bernotai op ongeveer 25 kilometer van Vilinius. In het jaar 1989 is dit punt door het IGN, het Franse Nationale Geografische Instituut, aangewezen. Echter zijn er verschillende plaatsen in Europa die zich aanwijzen als middelpunt. Dit heeft voornamelijk te maken wat als uiterste grenzen van Europa gerekend worden. Naast Litouwen zijn er plaatsen in Oekraïne en Slowakije die zich ‘middelpunt van Europa’ noemen.

F van Feestdagen

Litouwen beschikt ook over een aantal nationale feestdagen. De inwoners van Litouwen hebben op de meeste van deze feestdagen een vrije dag. Deze feestdagen zijn:
- 1 januari, Nieuwjaar
- 16 februari Onafhankelijkheidsdag
- 11 maart Herstel van de Litouwse staat
- 1 mei Dag van de arbeid
- 1e zondag in mei, Moederdag
- 1e zondag in juni, Vaderdag
- 23-24 juni, Feest van Sint Jan
- 6 juli, Kroning van koning Mindaugas
- 15 augustus, feest van de veronderstelling
- 1 november, Allerheiligen
- 25-26 december, Kerst

Verder zijn er nog een drietal nationale feestdagen waarop de bevolking gewoon moet werken, namelijk:
- 14 juni, dag van rouw en hoop
- 8 september, kroning van Vytautas de Grote
- 25 oktober, dag van de grondwet

G van Grootvorstendom Litouwen

Het Grootvorstendom Litouwen (12e tot 18e eeuw) was een grote Oost-Europese staat. Dit vorstendom werd opgericht door de bevolking die in het gebied van het huidige Litouwen woonden. Deze bevolking bestond uit stammen met Baltische heidenen. In het jaar 1253 ontstond het Koninkrijk Litouwen, omdat vorst Mindaugas de koningstitel van de paus kreeg. Tien jaar later werden Mindaugas en zijn zoon vermoord, waardoor het koninkrijk verviel.

Later werd Litouwen alleen maar groter. Naast het huidige Litouwen werden er veel gebieden van het oude Kievse Rijk toegevoegd. In de 15e eeuw was het Grootvorstendom de grootste staat van Europa. Tot deze staat behoorden het huidige Litouwen, delen van Polen, Oekraïne, Transnistrië, Wit-Rusland en delen van Rusland. Aan het eind van de 18e eeuw werd het Grootvorstendom Litouwen opgedeeld.

H van Haf

Een haf is een groot strandmeer direct gelegen aan de zee, maar deze wordt wel afgesloten van de zee door een schoorwal. Ook mondt er een rivier in uit. In Litouwen ligt de Koerse Haf. Dit is één van de drie grote haffen die in Europa aan de Oostzee liggen. De Koerse Haf ligt exact op de grens van Litouwen met Rusland. De oppervlakte van het haf is 1613 km2 en de diepte is 6,5 meter.

I van Ignalina

Ignalina is een plaats in Litouwen die op ongeveer 70 kilometer ten noordoosten van de hoofdstad Vilnius gelegen is. Ignalina is naast een plaatsnaam ook de naam van de grootste kerncentrale van Litouwen. Vroeger was Ignalina maar een klein plaatsje, dat in de Tweede Wereldoorlog en onder Stalin het zwaar te verduren heeft gehad. Halverwege de 19e eeuw is Ignalina flink gaan groeien. Dit kwam mede door de bouw van de spoorlijn tussen Warschau en Sint-Petersburg die ook door Ignalina loopt. Ignalina heeft niet veel inwoners, maar het stadje is een belangrijk centrum in de regio. Ook is het de uitvalsbasis voor een bezoek aan het Nationaal park Aukŝtaitija.

J van Jonava

Jonava is een stad die centraal in Litouwen gelegen is. Het is tevens de hoofdstad van de gemeente Jonava. In het jaar 1740 werd Jonava gesticht en stadsrechten werden in het jaar 1864 verkregen. De stad ligt op bijna 30 kilometer ten noorden van Kaunas. Verder mondt de rivier Šventoji uit in de rivier Neris. Jonava staat bekend om zijn midzomernachtfeest. Dit feest wordt elk jaar in de nacht van 23 op 24 juli gehouden.

K van Kernavé

In het zuidoosten van Litouwen ligt het dorpje Kernavé. Dit dorpje ligt in de gemeente Širvintos. Vroeger was dit dorpje de hoofdstad van het Grootsvorstendom Litouwen. Vanaf 2003 is er bij Kernavé een staatscultuurreservaat gevestigd. Dit reservaat omvat de archeologische site en staat inmiddels ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De archeologische site bestaat in totaal uit het dorpje Kernavé, forten, nederzettingen, begraafplaatsen en verschillende andere archeologische, historische en culturele monumenten. Naast dit reservaat beschikt Kernavé nog over een aantal bezienswaardigheden zoals, een kerk, diverse musea en festivals.

L van Litas

Litas is de nationale munt van Litouwen. Één litas bestaat uit honderd centas. De munteenheid bestaat uit muntgeld en uit papiergeld. Het muntgeld is beschikbaar in de volgende vormen: 1, 2, 5, 10,20 en 50 centas en 1,2 en 5 litas. Het papiergeld bevat briefjes van 10, 20, 50, 100, 200 en 500. De litas bestaat al sinds het jaar 1922, maar werd in het jaar 1941 vervangen door de roebel. Pas in het jaar 1993 werd de litas weer ingevoerd in Litouwen. De litas was tot het jaar 2002 gekoppeld aan de Amerikaanse dollar en daarna aan de euro.

Doordat Litouwen tot de Europese Unie behoord zal ook hier de euro ingevoerd gaan worden. Litouwen heeft al een aanvraag ingediend, maar de euro zal pas op zijn vroegst in 2012 ingevoerd gaan worden. Als de euro ingevoerd zal worden in Litouwen, dan betekend dit dat de litas voor de tweede keer in de geschiedenis zal verdwijnen als nationale munt.

M van Memel

De Memel is een rivier die door Litouwen stroomt. De laatste 166 kilometer van de Memel door Litouwen is tevens de grens tussen Litouwen en het Russische oblast Kaliningrad. In totaal is de Memel 937 kilometer lang en stroomt naast Litouwen ook door Wit-Rusland. De rivier heeft verschillende namen: Nemunas (Litouwen), Nioman (Wit-Rusland) en Niemen (Polen). Iets ten zuidwesten van Minsk in Wit-Rusland ontspringt de rivier de Memel en stroomt dan richting het westen tot Hrodna. Vanaf daar maakt de rivier een buiging en stroomt noordelijk richting de grens met Litouwen. In de buurt van Duskininkai komt de Memel Litouwen binnen. Dan stroomt de rivier door heel Litouwen en mondt uiteindelijk uit in de Koerse Haf bij de Oostzee.

N van Naujoji Akmenè

Najoji Akmenè is een stad die gelegen is in de gemeente Akmenè in het noorden van Litouwen. Deze stad is één van de nieuwste van Litouwen. De naam Naujoji Akmenè betekent ‘de Nieuwe’. De stad is in het jaar 1949 opgericht en bezit vanaf 1965 stadsrechten.

Naujoji Akmenè is een industrieel centrum in Litouwen, en er wordt vooral cement geproduceerd. Door het bedrijf Akmenès Cementas wordt er sinds 1952 jaarlijks 700.000 ton cement geproduceerd. Omdat de stad volledig nieuw gesticht werd, bestond er nog geen goede infrastructuur. Daarom werd er een splinter nieuwe spoorlijn aangelegd.

O van Oostzee

De Oostzee wordt ook wel de Baltische Zee genoemd. Litouwen grenst in het noorden ook aan deze zee. Verder grenst de Oostzee aan Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Letland, Polen, Rusland en Zweden. De Oostzee heeft een geringer verschil in het getij en is veel brakker dan de Noordzee. De vorm van de Oostzee heeft meer weg van een hoofdrivier met zijrivieren. Uit geologisch onderzoek is ook naar voren gekomen dat er in het Pleistoceen er een rivier moet hebben gelopen.

P van Plungé

In het noordwesten van Litouwen ligt de stad Plungé. In deze stad wonen meer dan 23.000 inwoners. Plungé is vooral bekend om de krab-verwerkindustrie. Ook vindt er vanuit Plungé veel export van krab naar veel andere Europese landen. Voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak woonden er veel joden in Plungé. Daarmee was de stad een bekend joods centrum. Door de bezetting van de Nazi’s werd Plungé zwaar getroffen en het grootste gedeelte van de bevolking werd afgevoerd naar de concentratiekampen.

Q van ?

R van Rokiškis

Rokiškis is een stad in het noordoosten van Litouwen. Deze stad is vooral bekend om de productie van kaas. Eén van de grootste kaasfabrieken van Litouwen, de ‘Rokiškio süris’, is gevestigd in de stad. Deze fabriek bestaat al sinds 1925 en is een belangrijke werkgever in de regio. Behalve een kaasfabriek beschikt Rokiškis over een neogotische kerk en een kasteel met daarin het regionaal museum.

S van Šiauliai

In het noorden van Litouwen ligt de stad Šiauliai. Op het gebied van grootte is het de derde stad van Litouwen. Šiauliai staat ook wel bekend als de hoofdstad van Noord-Litouwen. Leuk detail is dat de stad vriendschapsbanden heeft met het Nederlandse Etten-Leur. Šiauliai heeft en lange geschiedenis, want de stad bestaat al sinds het jaar 1236. Een belangrijk kenmerk van de stad is de stenen kerk in het centrum. Deze kerk is in het jaar 1634 gebouwd ter vervanging van de houten kerk uit het jaar 1445. In de stad is er ook een poort waar je onderdoor kunt lopen. Volgens de legendes komen de wensen waar je aan denkt tijdens het passeren van de poort uit. Echter zal de wens niet uitkomen als je hem op de terugweg vergeet.

T van Toerisme

In Litouwen is de laatste jaren het toerisme zich langzaam aan het ontwikkelen. Steeds meer toeristen weten de weg naar Litouwen te vinden. Één van de belangrijkste en mooiste attractie voor toeristen is het kasteel en het plaatsje Trakai. In de omgeving van Trakai bevindt zich ook nog een natuurpark met veel meren. Het kasteel is gebouwd in een stijl die voor Litouwen erg typerend is, namelijk roodbruine bakstenen, ronde torens en rode daken. Daarnaast is de binnenstad van Vilnius ook een trekpleister onder toeristen. Dit komt omdat het op de Werelderfgoedlijst staat. De binnenstad beschikt over prachtige oude kerken en gebouwen. Ook het natuurgebied de Koerse Haf en het plaatsje Nida trekken jaarlijks veel toeristen.

U van Uitgaan

Uitgaan kan in Litouwen op diverse manieren. Op het gebied van eten en drinken ben je in Litouwen op de goede plek. Door het hele land zijn er voldoende restaurants waar genoten kan worden van een hapje en een drankje. En meestal is dit voor onze begrippen nog goedkoop ook. In de restaurants worden meestal ook traditionele gerechten uit Litouwen geserveerd.

In tegenstelling tot het aanbod restaurants is het uitgaansleven beperkt. Echter is het aanbod de laatste jaren aan het groeien geslagen. Uitgaan kun je het beste in de steden Vilnius, Klaunas en Klaipeda. Hier bevindt zich een aanbod van bars, nachtclubs, theaters en casino’s. De prijzen zijn, net als bij de restaurants, nog relatief laag te noemen.

V van Vlag

De vlag van Litouwen bestaat sinds het jaar 1918. De vlag bestaat uit drie kleuren in horizontale banen. De kleuren die in de vlag voor komen zijn geel boven, groen in het midden en rood onder en staan alle drie ergens voor symbool. De kleur geel staat symbool voor de zon, het licht en het welzijn. De kleur groen symboliseert de schoonheid van de natuur, de vrijheid en de hoop. De kleur rood staat symbool voor de aarde, de moed en al het vergoten bloed voor het vaderland.

De eerste variant van de vlag werd in 1918 ingevoerd. Deze vlag werd ontworpen door de schrijver Jonas Basanavičius, de kunstenaar Antanas Žmuidzinavičius en de archeloog Tada Daugirdas. Deze vlag werd tot de bezetting van Rusland in 1940 in gebruik genomen. Daarna werd de vlag niet gebruikt. In 1988 kwam de onafhankelijkheidsbeweging in Litouwen op gang en vanaf dat moment werd de vlag weer in gebruik genomen. Echter de verschillen in de vlaggen zit in de verhoudingen van de gekleurde banen. Vanaf 1992 zijn de kleuren geel, groen en rood voor de vlag opgenomen in de grondwet van Litouwen.

W van Wapen

Naast een vlag beschikt Litouwen ook over een nationaal wapenschild. Op dit wapenschild wordt een ridder, gekleed in harnas en met zwaard, op een springend paard afgebeeld. Het wapenschild heeft ook een naam, namelijk ´Vytis´. Verder heeft het schild een dubbel uitgevoerd kruis, welke ook wel het Vytis kruis genoemd werd. Het huidige ontwerp van het wapenschild is pas in het jaar 1991 gemaakt en in 1992 vastgelegd in de grondwet.

X van ?

Y van ?

Z van Zervynos

Op ongeveer 25 kilometer van Duskininkai ligt het dorp Zervynos. Dit dorp is in Litouwen vooral bekend als etnografisch openluchtmuseum. Het dorp is ook genomineerd voor de Werelderfgoedlijst, maar is nog in afwachting om definitief geplaatst te worden. Zervynos is een prachtig dorp die zijn authenticiteit uit de historie nog steeds heeft weten te behouden. De huisjes stammen uit de 18e en 19e eeuw en zijn volledig van hout gebouwd. De mensen in het dorpje gaan gewoon hun gangetje en maken nog steeds gebruik van ouderwetse landbouwwerktuigen. Ook is de waterpomp nog steeds in dienst in dit dorp. Behalve dit prachtige dorpje te bezichtigen kun je er ook goed kajakken en kanoën, want de rivier de Üla stroomt door het dorpje heen. Deze rivier wordt ook wel de mooiste rivier van de regio genoemd.