Waarom kan niet iedereen gewoon vriendjes zijn?

Bestemming: , Israël
Periode: februari 2011
Vervoer: Vliegtuig en auto
Accommodatie: Hotel

Het gesprek ging al die kant op, dus ik zag het aankomen, maar de reactie die ik op mijn antwoord krijg blijft verrassend. De taxichauffeur kijkt via zijn spiegel naar de achterbank. Met een brede glimlach net onder zijn snor en met glimmende ogen wil hij weten hoe hij me moet inschatten. Wellicht dat er een voor mij wel geschikte neef in zijn gedachten op de voorgrond treedt. Terwijl zijn wenkbrauwen samentrekken kan hij eindelijk kwijt wat er al een half uur op zijn lippen brandt: “How old are you?”

Nu is het natuurlijk niet zo’n vreemde vraag, maar hier is het toch even afwachten wat mensen ervan vinden dat ik drieëntwintig ben. Ik kijk naar zijn reflectie om te zien hoe hij deze spreekwoordelijke bom opvangt. De wenkbrauwen gaan omhoog, zijn mond trilt open. Hij slaat nog net niet met zijn handen op het stuur wanneer hij roept: “Oww, but you still look good for your age!”

Aan de ene kant zijn het inderdaad net mensen (bedankt Joris). Dezelfde emoties, dezelfde dromen, hetzelfde in behoeftes, gevoelens en gedachtes. Maar alles aan dit land is zo anders dat het net zo goed een andere planeet had kunnen zijn. Ik ben met een aantal medestudenten journalistiek in Israël en de Palestijnse gebieden om verhalen te maken. Het “journalistieke goud” ligt op elke hoek te wachten, bijna smachtend, stil schreeuwend om maar gehoord te worden. Maar zoveel verhalen en misschien nog wel meer tegenstrijdigheden maakt dat het moeilijk is om een eigen mening te vormen.

Toch kan ik het niet helpen om aan de Palestijnse kant te gaan staan bij het verdelen van de teams. Hun verhaal lijkt toch vele malen schrijnender en bovenal veelal genegeerd. Alles aan dit land intrigeert en werpt vragen op. Het Israëlische leger blijkt belangrijk voor leeftijdsgenoten in hun standpunt over het conflict. Hoewel het soms zo lijkt staat niet elke Joodse man of vrouw ferm achter deze uniforme wereld. Zo is een van de indrukwekkendste gesprekken met Yehuda Shaul, oprichter van ‘Breaking the silence’. Deze organisatie van ex-militairen laat via teksten, getuigenissen en foto’s het dagelijkse leven van Israëlische militairen zien. Achter elke ogenschijnlijk onschuldige foto schuilt een minder onschuldig verhaal.

Onze groep vraagt zich af hoe sommige dingen kunnen gebeuren en met welke normen en waarden je opgroeit om in staat te zijn zulke dingen te doen. Yehuda reageert cynisch: “People think that soldiers are able to distinguish right from wrong. When you get to an occupied territory all of a soldier’s right and wrong are put in a blender. In the end, there’s nothing left.” Yehuda schetst zijn leven als soldaat als iets wat, in tegenstelling tot de weinige hemelsbrede kilometers, gevoelsmatig mijlenver weg staat van de belevingswereld van familie en vrienden. “Bringing up such subjects at Friday night dinners is like bringing nuclear weapons in my family.”

De afstand die Yehuda ervaart is als de grand canyon vergeleken met de afstand waar ik nu, in Nederland, tegenaan loop. Zijn niet te overbruggen kloof is veel dieper, maar ik merk dat er in mijn vriendenkring ook behoorlijk wat gaten zijn. Ik probeer zo goed als mogelijk de verhalen, de emoties, de verschillende kanten en perspectieven over te brengen. Maar ik merk dat ik, net als de taxichauffeur mijn eigen visie meeneem en van daaruit, vaak onbewust, selecteer wat ik vertel. Misschien dat het daarom voor veel mensen moeilijk is om te begrijpen wat er gebeurt. ‘Je had er bij moeten zijn’.

De taxichauffeur, de studenten die we gesproken hebben, de militairen, de boeren, de internationale waarnemers, het zijn inderdaad allemaal mensen. Allemaal dromen ze van een mooi, gezond en gelukkig leven. Geen Disneymoraal die daar tegenop kan. Naast het vervallen in cynische en harde grappen klampt ook onze groep zich aan Mickey vast. Meer dan eens komt de spreuk: ‘Waarom kan niet iedereen gewoon vriendjes zijn?’ naar boven.

Zowel het kinderlijke als ook de harde, bijtende grappen die we maken komen voort uit de uitzichtloosheid die we tegenkomen. De Westelijke Jordaanoever, Palestijns gebied, versnippert steeds verder door de toename van kleine Joodse hapjes uit het landschap. Joodse kolonisten vestigen zich in Palestijns gebied om verschillende redenen. Met elke nieuwe bewoner schuift de tweestatenoplossing, twee aparte staten voor de Israëliërs en de Palestijnen, verder weg. Onwetendheid woekert aan beide kanten. Er is geruzie over elektriciteit, water en vuilnis. Israel heeft Daoud Nassar, een Palestijnse boer, van elektriciteit en water afgesneden. Met hulp van buitenaf is hij nu zelfvoorzienend. De zonnecollectoren zijn gedoneerd en hij grapt over de regering van Israel: “So far we haven’t received a bill from the sun from them”.

Wij Nederlanders vinden het vreemd dat mensen blijven wonen in een plek waar je van alle kanten wordt tegengewerkt, waar je voortdurend de spanning en onrust kunt voelen, maar bijna iedereen die we gesproken hebben kan zich niet voorstellen ooit te emigreren. Grond is niet alleen grond en een optie om een leven op te bouwen. Grond is leven en hun leven is grond. Boeren zoals Daoud weigeren hun grond dan ook te verkopen: “I would never sell my grandmother”.

Duidelijk is dat beide volken willen blijven wonen op een oppervlakte zo groot als de helft van Nederland. Het moet dat stukje land zijn en nergens anders. Israel ziet er ook goed uit voor zijn (jonge) leeftijd en ik hoop dan ook dat het conflict opgelost kan worden en het land zijn roerige puberteit kan ontgroeien. Zodat de taxichauffeur zonder muur, zonder checkpoints en zonder spanning die bij elke kilometer op de teller toe lijkt te nemen, nog jaren toeristen aan neven en nichten kan koppelen.

Nicole Jachmann

Gratis reisvoorstel Israël

Heb je interesse in een reis naar Israël? We helpen je graag om deze reis naar jouw wens samen te stellen. Reisbureau Reisgraag.nl scoort een 9+ in reviews, we zijn lid van ANVR, SGR & Calamiteitenfonds en we hebben al meer dan 12,5 jaar ervaring. Vul hieronder jouw wensen in voor jouw vakantie naar Israël, dan sturen we je gratis een voorstel op maat.