Chalandamarz in Graubünden

Chalandamarz is een typisch lokaal feest in de regio Graubünden in Zwitserland. Ieder jaar wordt op 1 maart de winter uitgezwaaid. Het is de grootste feestdag voor kinderen, maar ook voor volwassenen een erg leuke belevenis. Vooral in de regio Engadin is het een belangrijk feest, dat leuke rituelen met zich meebrengt.

Chalandamarz

Op 1 maart wordt in Graubünden de winter uitgezwaaid. Engadin, Münstertal, Val Bregaglia en Oberhalbstein zijn bergdalen waar het feest uitvoerig wordt gevierd. De kinderen staan bij het feest centraal.

Het feest

De kinderen van de basisschool en ook een aantal kinderen van de hogere scholen doen tijdens het feest mee aan een optocht. Jongens beginnen vroeg in de morgen al met het omdoen van grote bellen. Deze bellen hangen aan hun hals of om hun middel. Ze lopen hiermee door het dorp en schudden er dan mee zodat er veel geluid geproduceerd wordt. Ondertussen gaan ze langs de huizen om geld en eten op te halen. Met het geld gaan ze vervolgens op schooluitje. Er volgt een optocht door het centrum waarbij de bellen luid klinken. Het feest wordt afgesloten met zang en in de avond een bal dat vaak tot laat in de avond duurt.
Gratis reisvoorstel aanvragen

Kostuums

Vroeg in het jaar bereiden de schoolkinderen zich al voor op deze oude gewoonte. Op school wordt het Chalandamarz al in de eerste groepen bij de kinderen bijgebracht. Kostuums en versieringen worden gemaakt, zodat alles op tijd klaar is voor de grote dag. Blauwe jassen en rode sjaals worden door de jongetjes gedragen. De meisjes hebben vaak iets roods aan, de volwassen dames dragen een handgemaakte rood met zwarte jurk en de mannen een speciaal pak.

Begin van de lente

Op de ochtend van de eerste in maart, wat het begin van het jaar is in het Romeinse Rijk volgens de Juliaanse kalender, trekken de schoolkinderen door de straten en steegjes van de dorpen om Chalandamarz te vieren. Het einde van de koude en donkere maanden is aangebroken en de vrolijke lente staat voor de deur. Chalandamarz wordt in de hele regio gevierd, de gewoonten en tradities verschillen echter per dorp.

Wortels van het feest

Om de wortels van het feest te ontdekken moeten je diep graven in de geschiedenis. Op de eerste dag van de maand 'Mars' in de Romeinse tijd, trokken jonge mannen uit het dorp naar de commandant en zijn plaatsvervanger en behingen ze zich met de mooiste en grootste koebellen, om het nieuwe jaar in te luiden. Inmiddels zijn het niet meer de jonge veehouders, maar basis- en middelbare scholieren.

Schellen-Ursli

Het verhaal uit het kinderboek Schellen-Ursli wordt vanaf de jonge jaren van de kinderen al verteld. Schellen-Ursli is een klein boerenjongetje uit Engadin die samen met zijn ouders in een bergdorp genaamd Guarda woont. Een dag voor de Chalandamarz optocht spreekt hij samen met andere jongens uit het dorp af bij oom Gian. Gian geeft iedereen een grote koeienbel, waarmee de jongens door het dorp mogen lopen en zo veel mogelijk lawaai moeten maken, om de boze geesten van de winter weg te jagen. Helaas is er nog maar één bel over als Ursli aan de beurt is. Het is een erg klein belletje, waarop de andere jongens hem uitlachen. Ursli barst in tranen uit. Hij herinnert zich echter een grote koeienbel in de alpenhut van zijn familie. Hij besluit de bel nog voor de optocht te gaan halen en begint aan zijn avontuurlijke reis door de sneeuw. Zijn ouders maken zich zorgen, eenmaal tegen de schemering aan besluit het hele dorp Ursli te gaan zoeken. De volgende dag komt hij tot blijdschap van iedereen thuis aan met een enorm grote bel. Ursli heeft nu de grootste bel en hoeft niet achteraan de optocht te lopen.