Småland: Koninkrijk van glas en hout

Bestemming: A. Korro (Zweden) , B. Boda
Periode: september 2016
Vervoer: Vliegtuig
Accommodatie: Diverse

Bij de naam Småland denken de meeste mensen waarschijnlijk aan het gelijknamige kinderparadijs van een geel meubelwarenhuis. Niet zo snel aan een vakantiebestemming in Zweden. Het is om verschillende redenen echter vrij logisch dat de IKEA hun veilige haven voor de allerkleinsten heeft vernoemd naar dit gebied. Om te beginnen is het dé geboorteplaats van de wereldberoemde gele houtreus; de IKEA is letterlijk en figuurlijk opgegroeid in Småland. In dit gebied staat hun allereerste vestiging en sinds kort zelfs een heus IKEA museum. Maar dat zijn niet de belangrijkste redenen om dit gebied te bezoeken. Interessanter is het om de vruchtbare grond te bewandelen, waar een merk als IKEA uit geboren is. Dat juist in dít gebied een bedrijf is geboren dat uitblinkt in een combinatie van design en slimme oplossingen, blijkt niet geheel toeval te zijn.

Het glasrijk

Zoals je zult verwachten, was de achtertuin van de IKEA een bosrijk gebied. Verrassend genoeg is het echter niet de productie van hout en meubels dat Småland uniek maakt in Zweden én in de wereld. Het gebied is namelijk wereldberoemd om de productie van kristalglas. Een koning in Zweden, zag dat al vrij vroeg en gaf twee mannen al in 1742 de opdracht om met hun bedrijf een ‘koninkrijk in kristal’ te stichten. Bijna 275 jaar later heerst hun nalatenschap, het bedrijf Kosta Boda, nog steeds over dit gebied.

Maar liefst 40 kleine en grote fabrieken van dit merk liggen verspreidt door het gebied wat ook wel het ‘Kingdom of Crystal’ wordt genoemd. Het grootste deel van het kristalglas in heel Zweden komt uit dit gebied en draagt het strenge keurmerk van dit bedrijf. Het mooie is, dat veel van deze fabrieken (gratis!) te bezoeken zijn. Het is een feestje om de glasblazers live aan het werk te zien, als authentieke schakel in een megaproductie. Er zijn diverse demonstraties in deze fabrieken en uiteraard kun je tegen betaling (ongeveer 40 euro) zelf ook een glaasje mee blazen. Je leert beetje bij beetje geheel anders te kijken naar een product dat we allemaal dagelijks in ons handen hebben.

De glaskunstenaars zweren bij handarbeid en traditionele methoden en technieken

Wanneer deze ambacht je interesse heeft gewerkt, kun je je verder verdiepen in de vele verhalen achter het glas. Verschillende musea in het gebied tonen in woord én beeld de schonere glaskunsten. Een absolute must-see is The Glass Factory, een museum dat je meeneemt door de geschiedenis van glasproductie. Langs glas in alle vormen, maten en kleuren. Het is tegelijkertijd een plek, waar jonge glaskunstenaars een zogenaamde ‘hot shop’ krijgen aangeboden.

Museum The Glass Factory is absoluut de schatkamer van het glasrijk

Mocht je voor de volledig glazen ervaring willen gaan, verblijf je de nacht in het Kosta Boda Art Hotel in de stad Kosta. Het unieke aan dit hotel is dat ze heel veel ruimte hebben ingericht om diverse glaskunst tentoon te stellen. Er staat of hangt voor bijna 50 miljoen kunst aan de muur of in de gangen, terwijl het gebouw zelf al 20 miljoen heeft gekost. Misschien kun je beter zeggen: ze hebben in een kunstgallerij ruimte voor kamers gemaakt, zodat je kan blijven slapen. En als je geluk hebt, loop je een van de grote glasmeesters tegen het lijf.

Creaties van de wereldberoemde glaskunstenaar Bertil Vallien zijn miljoenen waard

Een lamp met 599 glazen en een indrukwekkende glazen boot sieren de lobby van het hotel en in het restaurant en zelfs in de spa ben je constant omringd door glaskunst. Maar hét pronkstuk van het hotel is een heuse glazen bar. Het is nogal overweldigend, heel erg blauw en je moet er van houden. Uniek is het wel en met het productieproces in het achterhoofd: absoluut een puike prestatie.

In de glazen bar van het Kosta Boda Art Hotel word je ondergedompeld in een zee van glas

Het heerlijke hout

Is het dan alleen maar glas wat de klok slaat in Småland? Absoluut niet. Ook hout maakt een bezoek aan deze regio meer dan de moeite waard. Niet zozeer het productieproces, maar vooral de vele, vele fantastische bossen die dit gebied rijk is. Het gebied leent zich uitstekend voor fiets-, en/of wandeltochten over de mooie, stille boswegen en langs meer dan 5.000 grote en kleine bosmeertjes.

Het water van de vele bosmeren is meestal helder als spiegelglas

Een bezoek aan een van de elandenparken in het gebied is de moeite waard. Een plek waar je deze bijzondere dieren niet alleen kunt aaien en beter kunt leren kennen, maar waar je ook kunt eten. Na een wandeling om deze vriendelijke woudreuzen te spotten, kun je zelf een vers Elandworstje roosteren boven het vuur. Het blijft immers een nuchter volk, de Smålanders.

Het lijkt of deze Eland flink ruzie heeft gehad, maar het is slechts een natuurlijke vervelling van het gewei

Onderweg door Småland kom je door kleine dorpjes met typische huisjes die we vooral kennen uit de verhalen van Pipi Langkous, een andere bekend ‘product’. uit dit gebied. Geestelijk moeder Astrid Lindgren groeide immers op in deze huizen. De bouwstijl noemt men in Zweden XXX, wat alleen te vertalen valt als: timmermansvreugde’. What’s in a name?

De naam van deze kenmerkende bouwstijl valt alleen te vertalen als: ‘timmermansvreugde’.

Niet te missen in het bosrijke gebied van Småland is het museumdorp Körro, wat ver voorheen een bescheiden kruispunt van handel was en wat in de originele staat is gehouden. Je vindt er oude werkplaatsen waar onder andere hout en textiel werd geproduceerd en een aantal winkeltjes uit het pre-IKEA tijdperk. Het is bovendien het ideale startpunt voor een kanotocht door het gebied en bovendien worden er vanuit verschillende culinaire en natuurkundige rondleidingen georganiseerd.

Museumdorp Körro was vroeger een bloeiend centrum van handel, maar nu juist een oase van rust

Voor een verblijf midden in de natuur is Grimsnäs Herrgård een ideale uitvalsbasis. Dit hotel, bestaande uit twee authentieke landhuizen uit het begin van de 19e eeuw, is bijna volledig in haar originele staat hersteld en er is een hoop zorg en liefde gestoken in de mooie kamers. Het hotel wordt gerund door het gastvrije echtpaar Mia en Sune, die bijna elke avond voor alle gasten koken. In de (na)zomer is het een oase van rust en met een beetje geluk kun je tot diep in het jaar gebruik maken van de warm gestookte jacuzzi. Toch moeten ook de koude winters een unieke ervaring bieden aan de gasten in dit landhuis. In de zomer is de lucht in Småland al opvallend fris, met een flink pak sneeuw kan dat alleen maar beter worden. En de sterrenhemel is volgens eigenaar Sune vooral in de winter ‘overweldigend’.

Grimsnäs Herrgård biedt precies de ervaring die je zoekt en doet daar een schepje bovenop

In de verschillende kamers en gemeenschappelijke ruimte waan je je soms even in de 19e eeuw

Dit gebied heeft bijna de meeste zonuren van heel Zweden, iets wat in Scandinavië natuurlijk erg prettig is

Het hele gebied bestaat van oorsprong uit vele kleine staatjes die zijn samengevoegd; vandaar de naam Småland. De keuze van de IKEA om hun speelparadijs naar deze regio te vernoemen, was dus ook om die reden vrij logisch. Het winkelieren zit de Smålanders sowieso in het bloed, want naast kristalglas en sterrenhemels staat de regio bekend om een flink aantal imposante outlet stores met een verscheidenheid aan kleding. Maar met zo’n achtertuin, wil je waarschijnlijk liever de hele dag in het speelparadijs blijven.

Mis vooral (het laatste uur voor) een zonsondergang niet op een van de bosmeren. En camera mee!

Småland is dé perfecte bestemming voor mensen die even de ruimte en frisse lucht willen opzoeken, zo ondervonden we vorig jaar al tijdens een bezoek aan de Oogstfeesten op het eiland Oland. Maar ook landinwaarts heeft de rust nog alle ruimte en nergens voelt het ‘druk’. Je kunt er nog écht het rijk alleen hebben. Genoeg redenen om Småland voor het komende jaar op je bucket-list te zetten!

Als je Småland in volle glorie wilt zien, moet je per voet, fiets of over het water

Heb je interesse in een reis naar Zweden? We helpen je graag om deze reis naar jouw wens samen te stellen. Reisbureau Reisgraag.nl scoort een 9+ in reviews, we zijn lid van ANVR, SGR & Calamiteitenfonds en we hebben al meer dan 12,5 jaar ervaring. Vul hieronder jouw wensen in voor jouw vakantie naar Zweden, dan sturen we je gratis een voorstel op maat.