Iraanse cultuur en bevolking

Bestemming: A. Teheran (Iran) , B. Kashan , C. Abyaneh , D. Yazd , E. Shiraz , F. Isfahan , G. Teheran
Periode: oktober 2009
Vervoer: Vliegtuig en bus
Accommodatie: Hotels
Organisatie: Koning Aap

In oktober 2009 hebben we een bezoek gebracht aan Iran. Dit is misschien niet de meest voor de hand liggende bestemming, maar het paste perfect binnen ons streven om zoveel mogelijk verschillende culturen te beleven. Bovendien wilden wij heel graag zelf ervaren hoe het daar zou zijn; in plaats van ons alleen te laten leiden door de media, vormen wij liever zelf een beeld van een land en de bevolking door er naar toe te gaan.

Iran was een land vol grote verrassingen! Zo heeft het land een goede infrastructuur en natuurlijk alle bijzondere architectuur waarover we al gelezen en gehoord hadden, maar het hoogtepunt van Iran was toch wel de fantastische bevolking. We werden in het voorbijgaan herhaaldelijk welkom geheten in het land en in iedere stad. Ook kwamen de mensen geregeld met ons praten, vooral om hun Engels te oefenen, maar zeker ook om ons met belangstelling te vragen wat we van hun land vonden. We hebben zelden zoveel aardige mensen ontmoet. Een minder fantastisch ding aan Iran als vakantiebestemming was dat vrouwen er verplicht worden een hoofddoek te dragen en aan die regels moeten toeristen zich ook houden. Dus als westerling was het even wennen een hele dag met een hoofddoek op te lopen, maar het was een klein gebaar om je aan te passen aan de cultuur van het land. Ik vond trouwens dat het de vrouwen in Iran heel erg mooi staat, want zij maken bijna een kunstwerk van hun hoofddoek.

Voor reizigers die een bijzondere bestemming zoeken is Iran zeker een aanrader!

Voorbereiding

Iran is een speciale bestemming, maar er zijn ook wel wat gemengde gevoelens. We wilden het land graag bezoeken, maar om een aantal redenen vonden we een duur van twee weken voor deze bestemming wel voldoende. Voor de reis kon beginnen waren er nog een paar kleine voorbereidingen die getroffen moesten worden. Voor een bezoek aan Iran moet je in het bezit zijn van een visum en bij het aanvragen van dat visum moest een foto worden gemaakt en die foto moest al met hoofddoek omdat deze op het visum zou komen. De volgende klus was het aanschaffen van de juiste kleding. Dat was nog best lastig, want wat moet je dan kopen? Uiteindelijk werden het twee stellen kleding gekocht bij een Marokkaanse kraam op de markt. Koffers ingepakt en nu kon de reis toch echt beginnen.

Op naar Teheran

Om kwart voor acht liep de wekker af: tijd om op te staan en ons klaar te maken voor onze reis naar Iran. Omdat we tijd genoeg hadden om op Schiphol te komen, hebben we lekker op ons gemak gedoucht, ontbeten en nog wat laatste dingen gedaan voordat we om half tien de bus naar het NS station namen, waar om acht minuten over tien de trein naar Schiphol vertrok. Om een of andere reden was het erg druk in de trein, maar gelukkig hadden we al snel nog een vrij plekje gevonden. Op Schiphol aangekomen, bleken we zelf te kunnen inchecken, maar omdat het voor ons de eerste keer was dat we dat op die manier deden, ging het natuurlijk mis. We dachten twee mooie plekjes naast elkaar te kunnen boeken, maar het tweede plekje bleek toch niet vrij te zijn en toen zaten we nog verder uit elkaar als op de oorspronkelijke plaatsen. Gelukkig was een medewerker van Iran Air net bezig met het inrichten van de balie en het was geen probleem toen ik vroeg of ik kon wachten om de plaatsen toch nog te wisselen zodat we wel naast elkaar zouden zitten. Na een klein half uurtje was alles in orde, hadden we ingecheckt en konden we zonder bagage een rondje over de luchthaven wandelen. Even nog lekker een kopje koffie, een broodje met een biertje en wijntje en daarna was de tijd aangebroken om te boarden. Het verliep allemaal lekker soepel.

In het vliegtuig kwam het cabinepersoneel al snel met drankjes en ook in een lichte maaltijd was voorzien. Een tijdje later kwamen ze nog met koffie/thee, een muffin en jus d'orange. Nog even wat gedoezeld en toen waren we ineens op plaats van bestemming. Na de landing hebben we natuurlijk lang in de rij gestaan voor de douane en omdat het allemaal zo lang duurde werden we op het laatst naar de nationale doorgang geroepen. Toen waren we er snel door, hebben we onze tassen van de band gehaald en konden we op zoek naar onze reisbegeleidster Maryam die ons zou opwachten. Omdat we meer dan een uur te vroeg waren aangekomen, was Maryam er nog niet en daarom werden we opgewacht door een vertegenwoordiger van Koning Aap. Korte tijd later kwam ze en nam ze ons eerst mee naar de bank op het vliegveld om geld te wisselen. Daarna werden we met een eigen bus in een uurtje naar ons hotel gebracht. Onze kamer was een grote suite met een eigen woonkamer, slaapkamer en keuken. We hadden zelfs drie bedden, dus de luxe om te kiezen waar we wilden slapen. Eerst de spullen voor de volgende dag klaar gelegd en daarna toch nog maar een soepje genomen. Toen naar bed, maar we hadden allebei moeite in slaap te komen met het gevolg dat we om drie uur nog wakker lagen.

Teheran

Na maar een hele korte nacht, schrok ik om zeven uur wakker van de wekker. De eerste echte dag in Iran begon met een lekkere warme douche, het omdoen van mijn hoofddoek en een eenvoudig ontbijt in het hotel. Na het ontbijt verzamelde zich het grootste gedeelte van de groep en kon de excursiedag die op de planning stond beginnen. Eerst bezochten we kort de bazaar en daarna reden we met de bus naar de zomerpaleizen van de sjah. We brachten eerst een bezoek aan het witte paleis, dat redelijk modern was. We namen de bus die tussen de twee paleizen reed om naar het groene paleis te gaan. Vanwege de vele spiegels en dure tapijten, had dit paleis een meer 'koninklijke' stijl. Bij dit paleis waren ook veel Iraanse toeristen, want buitenlandse toeristen zie je sowieso niet veel. Voordat we het paleis mochten betreden, moesten we overschoenen aantrekken. Foto's maken was overal toegestaan dus dat hebben we ook veelvuldig gedaan. Daarna zijn we terug naar de ingang gelopen en dat was wel prettig want het leek al wel een erg luie vakantie te worden: onze bus bracht ons overal naartoe.

Na al die vermoeiende activiteiten hadden we een lunch in een restaurantje in de bergen. We hebben gesmuld van een lekkere salade en daarbij werd een typisch Iranees gerecht geserveerd: gebakken en gepureerde aubergine met brood. Het was heerlijk! Na de lunch hebben we een bezoek gebracht aan het juwelenmuseum, dat gevestigd is in een kluis van een van de grote banken van Iran. Gezien de aardige glimmers die er lagen, was dat niet heel gek. Er waren ongelofelijke hoeveelheden edelstenen te zien die onder andere in kronen, zwaarden en kleding verwerkt zijn. Ook lag er voor een kapitaal aan goud en andere edelmetalen en ook de op één na grootste diamant is er te bezichtigen. Omdat we niet mochten fotograferen of filmen, hebben we een setje ansichtkaarten gekocht als aandenken.

Na het bezoek aan het museum zijn we terug naar het hotel gegaan. Daar hebben we even gerust en daarna zijn we op pad gegaan om een restaurantje te zoeken. Er was, voor ons in ieder geval, niets te vinden op een pizzatent na, maar daar hadden we geen zin in. Zo hadden we wel weer wat kilometers erop zitten en tijdens het wandelen was ons opgevallen dat er veel mannen op straat lopen en maar weinig vrouwen te zien zijn. Ook is er veel verkeer: vooral de brommers zijn levensgevaarlijk, want ze rijden op de stoep en tussen alle rijen auto's door. Als voetganger moet je dus wel even goed opletten, maar we hadden ons al snel aangepast aan de manier van omgaan met het verkeer. Toen we terug kwamen in het hotel, heeft Maryam ons wat restaurantjes opgeschreven, maar uiteindelijk hebben we maar een kopje soep gezet en een pizza besteld, omdat we geen zin meer hadden om weg te gaan. We zijn op tijd gaan slapen en dat kwam helemaal niet zo slecht uit na die korte nacht van gister.

Onderweg naar Kashan

Na een heerlijke lange nacht, waren we op tijd wakker en hebben we heerlijk gedoucht en gegeten voordat we met een klein half uurtje vertraging vertrokken. Onderweg hebben we een korte stop gemaakt zodat we de Azaditoren konden bewonderen en fotograferen. Toen reden we door naar het mausoleum van Khomeini, dat aan de buitenkant helemaal in de steigers stond. Ook aan de binnenkant was niet veel te zien, want het was allemaal erg kaal. Het had wat weg van een grote moskee met daarin de tombe van Khomeini en één van zijn zonen. Het was geen pracht en praal en behalve de Koranverzen op de muren en in de koepel waren er geen mooie versieringen te zien. Het bezoek aan dit mausoleum was tevens onze eerste kennismaking met een aparte ingang voor mannen en vrouwen. Ook in het gebouw zelf was een apart gedeelte voor mannen en vrouwen, maar toen we verder door kwamen, konden we toch gewoon naar elkaar toe lopen en samen verder kijken. Toen we de binnenplaats wilden gaan bekijken, werden we tegengehouden. We mochten wel door de poort kijken en ik mocht zelfs een klein stukje naar buiten lopen, maar dat was ook alle ruimte die we kregen. Foto's maken van het plein met alle bogen was er dus helaas niet bij. Niemand kon ons uitleggen waarom we werden tegengehouden, maar we zouden erachter komen dat in Iran wel meer dingen gebeuren waar geen uitleg voor gegeven wordt.

Toen we wilden vertrekken, liepen er ineens soldaten in ceremoniële uniformen die in het gelid gingen staan. Er ging kennelijk iets gebeuren, dus zijn we nog iets langer gebleven en zo stonden wij mooi vooraan toen er een hoogwaardigheidsbekleder de eer aan Khomeini kwam betuigen. We werden ook door de plaatselijke bewaking verder naar voren gehaald zodat we het hele tafereel zeker goed konden zien. Het is toch altijd wel weer bijzonder om op zo'n moment ergens te zijn en zoiets aparts mee te maken.

In de bus op weg naar Kashan kregen we van Maryam een kop koffie en thee inclusief snoep en koek. Onderweg de stad uit, reden we langs het oude vliegveld en daar kregen we een goed idee van de oorzaak van de vervuilde lucht in Iran: er steeg namelijk een vliegtuig op in een grote walm van zwarte rook. Om wat tijd te besparen, hebben we op weg naar Kashan in een fastfood restaurant een broodje hamburger met frietjes gegeten. Daarna hebben we nog een tijdje gereden waarna we aankwamen in Kashan. Ons hotel lag een eind buiten het centrum en de buitenkant van het hotel was een rommeltje omdat ze bezig waren met een aanbouw. De kamers waren mooi maar wel slecht onderhouden. Bovendien was het bloedheet in de kamer omdat we aan de zonkant van het hotel lagen. Beetje jammer allemaal. We hebben onze spullen op de kamer gelegd en toen zijn we met nog een andere reisgenoot naar Fin Garden gelopen. Dit waren tuinen waar het heerlijk rustig en koel was en daar hebben we een tijdje rondgestruind.

Toen we daar alles gezien hadden, zijn we naar een restaurant gegaan om een hapje te eten. Het restaurant beschikte over een grote buitentuin, compleet met waterval, en we zochten een plekje op een plateau bij die waterval. Het restaurant was nog redelijk leeg toen wij kwamen, maar naarmate de avond vorderde, kwamen er steeds meer gasten, waaronder zes meiden. Wat ons opviel, was dat ze erg kleurrijk en modern gekleed en opgemaakt waren, maar de meeste jonge meiden lopen er hier wel redelijk westers bij. Die meiden zoeken de grenzen van de regels op: ze dragen wel een hoofddoek, maar met zoveel mogelijk haar zichtbaar. Ook hebben ze redelijk strakke kleding, behalve op plekken waar het echt niet mag. Zo zetten ze zich toch af tegen de regels zonder daar echt mee in de problemen te komen. Na de eenvoudige, maar lekkere maaltijd, zijn we terug naar het hotel teruggelopen en zat de dag er weer op.

Kashan

Na een verschrikkelijk warme nacht, hebben we ons 's ochtends gedoucht en na een karig ontbijt met thee, dun brood, jam en een hard gekookt eitje, gingen we met een taxi naar de bazaar. Daar waren alle winkeltjes nog dicht, dus er was nog niemand waardoor het er erg stil was. Door de stilte hoorden we het geluid van een ondergrondse weverij en natuurlijk zijn we daar even binnen gaan kijken. Daar kregen we een vriendelijk onthaal en mochten we even wat foto's maken en een stukje filmen.

Onderweg naar de historische huizen kwamen we langs de grote moskee Aqo Bozorg. We wilden er even een kijkje nemen, maar hadden niet genoeg kleingeld om de entree te betalen. De man bij de ingang had niet genoeg wisselgeld om ons terug te geven van een 'groot' briefje ter waarde van vijf euro. Gelukkig werden we gered door iemand die bereid was het restant van ons kleingeld te betalen en zo konden we toch de moskee in. Het was een indrukwekkende moskee, die ze bezig waren te restaureren, maar in de tussentijd diende de moskee gewoon als gebedsgebouw. Na een uitgebreid bezoek zijn we naar de historische huizen gegaan. Het viel niet mee om de eerste te vinden, maar gelukkig kregen we weer hulp die deze keer kwam van een behulpzame Iraniër op een brommertje. We zijn begonnen met het grootste en mooiste huis, genaamd Ahmeriha. Dit huis was volledig gerestaureerd en het huis was op zich wel mooi, maar het ziet er dan ook allemaal wel heel nieuw uit. De andere drie huizen die we gedurende de dag bezocht hebben, waren nog niet helemaal gerestaureerd, waardoor je daar wel beter zeg hoe het vroeger geweest moest zijn. Door de schitterende muurschilderingen, tegels en het mooie pleisterwerk kreeg je een goed beeld van de rijkdom die de bewoners van deze huizen genoten moeten hebben. Ook hebben we nog de Amir Ahmad hammam bezocht en ook deze was prachtig, maar ook weer jammer dat het geen theehuis meer is.

Daarna zijn we nog even naar de oude stadsmuren gelopen, maar de oude stad was helaas veranderd in een maïsveld zodat er niets meer van te zien was. Op ons gemak zijn we daarom maar weer terug naar de bazaar gelopen, maar ook daar was alles weer dicht. Door een jongeman werden we naar de Karavanserai gebracht, waar we thee hebben gedronken en even met een Iraans stel, ook toeristen, hebben zitten praten. Na de thee mochten we, tegen betaling, het dak op om het uitzicht over de stad te bewonderen. Het was de moeite waard, want we hebben er mooie foto's kunnen maken. Daarna bracht dezelfde jongeman die ons naar de Karavanserai had geleid on netjes terug naar de uitgang van de bazaar.

Daar namen we een taxi naar het laatste onderdeel van het dagprogramma, de opgravingen. Wat er allemaal te zien was bij de opgravingen was wel aardig, maar niet heel spectaculair. Maar de aardige mensen die ons weer van alles vertelden, maakten dat weer voor een groot deel goed. Na de bezichtiging van de opgravingen zijn we terug naar het hotel gelopen. In het hotel namen we eerst even een frisse cola en hebben we nog wat zitten/liggen lezen op de hotelkamer. Daarna zijn we gaan eten in een traditioneel Iraans restaurant. Geen menukaart in het Engels, dus daarom maar veilig gekozen voor rijst met kebab. Later in het hotel hebben we nog een colaatje genomen en later kwamen nog reisgenoten uit Limburg het hotel binnen gelopen en daar hebben we nog gezellig wat mee zitten kletsen.

Via Abyaneh naar Na'in

We hebben een stuk beter geslapen omdat het die nacht iets minder warm was. Ontbeten en weer om negen uur vertrokken. Vanaf het hotel zijn we naar de plaats Abyaneh gereden. Onderweg kwamen we door een gebied waar allemaal nucleaire installaties stonden en daar mochten we geen foto's van maken dus dat hebben we dan ook maar niet gedaan dan.

Abyaneh is een oud stadje dat op de werelderfgoedlijst van Unesco staat en dat volop wordt gerestaureerd. Hier hebben we lekker anderhalf uur kunnen rondlopen om allerlei indrukken op te doen. Zo bestond de bevolking van het stadje eigenlijk alleen maar uit oudere mensen die wat geld probeerden te verdienen met het verkopen van gedroogde appeltjes en souvenirs aan toeristen. Natuurlijk hebben we ook weer leuke dingen ontdekt tijdens onze wandeling, bijvoorbeeld een plekje ver buiten de toeristenroute waar mensen brood aan het bakken waren. We mochten wel kijken en proeven, maar helaas geen foto's maken of filmen.

Toen we terugkeerden naar onze bus, kwamen we bij een picknickplaats waar natuurlijk weer iedereen werd uitgenodigd om te proeven. Zo'n gastvrij volk hadden wij werkelijk nog nergens gezien. Op de plaats waar we hebben gepicknickt, konden we ook een ondergrondswatersysteem zien. Het water in Iran werd (en wordt) namelijk vanuit de bergen door ondergrondse kanalen naar de stad gebracht. Na de lunch zijn we doorgereisd naar Na'in, waar we om kwart over vijf die middag aankwamen in ons hotel. Ook dit hotel lag weer een eind buiten de stad, maar het was wel een spiksplinternieuw hotel. Overal waren plastic bloemen en er stonden zelfs plastic bomen in de voortuin, compleet versierd met gekleurde kerstverlichting. Dat gaf wel een heel bijzonder plaatje. De kamers waren schoon en op de kamer hadden we zowaar een minibar omdat er geen andere bar in het hotel was. Die avond zijn we met de hele groep gaan eten, omdat er weinig anders op zat door de lange afstand naar het centrum. Bij terugkomst in het hotel wat drinken uit de minibar gehaald en beneden in de hal met een aantal mensen opgedronken.

Van Na'in naar Yazd

Ondanks het harde bed hadden we toch redelijk geslapen. Het ontbijt was weer zoals altijd, maar vandaag was het aangevuld met roerei. Kennelijk ontbijten ze hier in Iran gewoon niet zo uitgebreid. Na het ontbijt was het tijd om Na'in te verkennen, dus gingen we naar het centrum van de stad waar we een rondleiding kregen van een goede gids, die later de burgemeester van het stadje bleek te zijn. Hij wil het stadje graag op de kaart zetten bij de toeristische organisaties, dus daarom vertelt hij vol enthousiasme over alles wat er in de stad gaande is.

Zo kregen we uitleg over de windtorens die overal in Iran te vinden zijn en we hebben ook een vroegere vuurtoren in een ruïne gezien. De rondleiding die we kregen was heel uitgebreid, zo brachten we een bezoek aan een grote oude moskee met een ondergrondse ruimte waar het licht komt van marmeren ramen in de vloer van de moskee. Ook bezochten de mannen nog een hammam. Onderweg naar andere bezienswaardigheden kwamen we nog langs een plein waar gewerkt werd aan de restauratie van een moskee en daar bezochten we ook nog een kleine moskee waar de burgemeester een sleutel van had. De bazaar mocht natuurlijk niet ontbreken in de rondleiding, maar jammer genoeg waren er geen winkeltjes meer. Daarna hebben we nog een kijkje genomen in een ondergrondse weverij en hebben we de tapijtknoperij van de vrouw van de burgemeester een uitgebreid bezoek gebracht. Die gaf ook nog een kleine demonstratie en het zag er allemaal indrukwekkend uit. Toen we terug richting de bus liepen, zagen we dat er op het plein voor de grote moskee ook een soort kerkhofje was met allemaal foto's van jonge strijders of militairen. Dus daar zijn we nog even stil blijven staan.

Onderweg naar onze volgende bestemming, kregen we in de bus een lichte lunch, bestaande uit koffie en thee met wat lekkers, komkommer, tomaat en wat heerlijk fruit. Er wordt toch goed voor ons gezorgd tijdens deze reis! Later die middag kwamen we aan bij ons hotel in Yazd. Dit hotel lag mogelijk nog verder uit de stad dan alle andere hotels waar we al waren verbleven, maar het was wel weer heel mooi en luxe allemaal. Nadat we waren ingecheckt, hebben we onze spullen op de kamer gelegd, even een bakje thee gedaan en toen zijn we weer gaan lopen. Na bijna een uur rond gelopen te hebben, namen we een taxi naar het restaurant dat we hadden uitgezocht om te eten. De taxichauffeur wist het niet te liggen, maar de grote moskee lag gelukkig vlakbij het restaurant, dus hebben we de chauffeur daar maar naar toe laten rijden. In hetzelfde restaurant kwamen we ook weer andere reisgenoten tegen. Met uitzicht op de grote moskee die volop verlicht was, hebben we van een heerlijk buffet genoten. Daarna hebben we nog wat nachtfoto's gemaakt en de kinderen even gebeld, want onze sms'jes waren niet aangekomen en ook zij kwamen er niet doorheen met mail of sms.

Onderweg naar de Zein-od-Din karavanserai

Na weer een goede nacht, zijn we opgestaan en zijn we lekker in de douche/bad geweest. Daarna uitgebreid ontbeten en deze keer waren er gebakken eieren bij het ontbijt. Om negen uur zijn we weer in de bus gestapt om een bezoek te brengen aan de Amir Chaghmagh moskee, de Kabir Jamee moskee en de Vuurtempel. In de eerste moskee konden we alleen op het dak en op de balkons, want deze was verder niet meer in gebruik. De tweede was de moskee waar we de vorige avond op uitgekeken hadden tijdens het dinerbuffet. Dat deze moskee wel nog in gebruik was, kon je zien aan de stoeltjes die er stonden voor de wat oudere mensen die willen bidden en aan het kastje dat er stond waar je de Koran uit kon pakken om uit te lezen. Ook deze was erg mooi en daar hebben we ook maar de eerste ansichtkaarten gekocht. In een speciale winkel hebben we ook nog een hoop snoep voor thuis gekocht. Wij vinden het wel lekker, dus we zijn benieuwd wat ze er thuis van vinden.

Na al onze aankopen zijn we verder gegaan met de bus naar de bank, zodat mensen nog even geld konden wisselen als dat nodig was. Het volgende bezoek was aan de Vuurtempel die tegenover de bank lag. Toen de bewaker zag dat we foto's aan het maken waren, hielp hij ons ervoor te zorgen dat de foto's van het eeuwige en waarschijnlijk heilige vuur mooi zouden worden door het licht uit te doen en alle deuren te sluiten. Daarna zijn we nog wat verder gereden om de Torens van de Stilte te bezoeken en te beklimmen. Op deze oude plaats van de Zarathustra's voerden zijn hun doden aan de gieren en zij hadden deze rare traditie omdat hun geloof verbiedt de aarde en de lucht te bevuilen, dus begraven of cremeren is niet aan de orde. Tegenwoordig is deze manier van "begraven" verboden en liggen de aanhangers van dit geloof in betonnen kisten begraven. Op deze plaats zijn twee heuvels waar het begrafenisritueel plaatsvond, namelijk een voor de mannen en een voor de vrouwen. We zijn de heuvel voor de mannen op gelopen omdat deze de mooiste was en daar waren ook nog wat restanten van de oorspronkelijke toren te zien. Daarna zijn we samen weer naar beneden gelopen, waar we nog wat gebouwtjes onder aan de heuvels bekeken.

Na al dat bezichtigen hebben we in een oude hammam geluncht en de lunch was niet alleen erg lekker, maar ook zeer uitgebreid. Na de lunch reden we door naar de karavanserai. Je verwacht dat die midden in de woestijn ligt, maar dat viel gelukkig mee. We waren de enige groep die er was, dus mochten de hoofddoeken af zolang we binnen de muren bleven en dat was ook wel even lekker. Op het dak hebben we wat zitten kletsen, genoten van de zonsondergang en daarna hebben we de slaapkamer een beetje verbouwd. De slaapkamer was een soort nis die afgesloten werd met een gordijn. Wij hadden een ruime "kamer" met vier matrassen en toen we alles op zijn kop hadden gezet, was het resultaat dat we twee eenpersoonsbedden hadden. Nadat dat allemaal geregeld was, zijn we de ansichtkaarten gaan schrijven in een aparte ronde ruimte dat een soort rustplaats was.

Toen het eten klaar was, zijn we naar het restaurant gegaan en daar kregen we allemaal lekker dingen voorgeschoteld die de mensen van de karavanserai hadden klaar gemaakt. Ook was er na het eten nog een beetje entertainment, want het personeel voerde een dansshow op. Heel spectaculair was het helaas niet en ze kwamen nog rond met een fooienmandje in wat wij dachten dat de pauze was. Maar het bleek het einde van de show te zijn, dus het was zwaar teleurstellend, zeker voor wat er aan geld in het mandje terecht kwam. In onze kamer nog even het dagboek bijgewerkt en toen maar op tijd naar bed, want we moesten de volgende dag wat eerder weg dan normaal.

Onderweg naar Shiraz

Na een prima nacht op ons zelfgebouwde bed, zijn we net na acht uur vertrokken. Onderweg naar onze eindbestemming Shiraz hebben we een tussenstop gemaakt bij een cipres van zo'n 4000 jaar oud waar we een aantal leuke foto's hebben kunnen maken terwijl we deze boom stonden te bewonderen. Een stukje verderop kwamen we bij een zogenaamd ijshuis en daar zijn we ook even gestopt. Dit ijshuis was een constructie in de vorm van een bijenkorf en daarin werd vroeger het water koel gehouden. Een ingenieuze uitvinding van toch wel enkele honderden jaren geleden. Daarna zijn we weer verder gereden, maar er werd nog een paar keer gestopt om de spullen in te kopen voor de picknick van die middag. Maar toen we alles bij elkaar hadden, waren we de picknickplaats waar we eigenlijk zouden lunchen al voorbij, dus hebben we maar een andere prima plaats gezocht waar we alles hebben uitgepakt en wat gegeten hebben.

Na het opruimen van de lunch was het nog een kwartiertje rijden voordat we bij de oudheidkundige site van Pasargadae aankwamen. Toen bleek dat de band van de bus half lek was, dus moest onze chauffeur op zoek naar een garage om hem te laten repareren omdat we anders niet verder konden. Dat gaf ons de gelegenheid om maar liefst anderhalf uur op de site rond te lopen en alle belangrijke plekjes te bezichtigen. Zo hebben we de tombe van Cyrus, een van de koningen van het Achaemenidische rijk in 550 BC, bekeken en ook de verschillende paleizen en de gevangenistoren waren de moeite waard om te bekijken. Dit gold trouwens niet voor de burcht, want deze was niet erg bijzonder, hoewel je van daaruit wel een mooi uitzicht over de hele site had. Bovendien waren er gedeelten van poorten en gebouwen waarop de reliëfs en tekeningen nog goed te zien waren. Het was dus een geslaagde bezichtiging en daarna gingen we naar ons hotel dat weer prima. We zijn met z'n achten die avond naar een luxe Soofi's restaurant gegaan, waar we heerlijk vis en garnalen hebben gegeten en waar ook nog livemuziek was. Terug op de kamer in het hotel hebben we nog een bakje koffie en thee gedronken en toen zijn we gaan slapen.

Shiraz

Na een goede nachtrust zijn we opgestaan, hebben we lekker gedoucht, goed ontbeten en daarna zijn we weer op pad gegaan. De eerste stop van vandaag was een burcht, waar we eerst wat foto's van de buitenkant hebben gemaakt voordat we naar binnen gingen. Binnen in de burcht was een expositie van oude foto's en er was een kamer waarin wassen beelden stonden die kleding aanhadden uit de tijd dat de burcht nog in gebruik was. Ook was er nog een hammam dus die hebben we ook nog even bekeken. Daarna zijn we op zoek gegaan naar het Bach-e-Naranjestan museum. Tijdens onze zoektocht kwamen we nog terecht bij het mausoleum van Sayyed Mir Ahmad. De ingang voor vrouwen en mannen was apart, dus we spraken af het mausoleum te gaan bezoeken en als we klaar waren, zouden we elkaar weer aan de andere kant van de ingangen zien. Eerst werd ik geweigerd, want ik moest een chador om. Bovendien moest ik mijn tassen, inclusief camera, inleveren. Ik kreeg een chador te leen en bij de tweede poging kon ik er wel in, maar toen kwam ik erachter dat Piet ook geweigerd was. Volgens de bewaker moest je moslim zijn of lid van een groep om binnen te komen en na meerdere mislukte pogingen om de bewaker toch zover te krijgen Piet binnen te laten, heb ik uiteindelijk het mausoleum alleen bezocht.

Het was een ontzettend groot complex met een heiligdom dat helemaal bestaat uit spiegelmozaïeken. Ik ben nog even het grote plein overgelopen, maar wilde niet te lang blijven omdat Piet buiten zat te wachten. Toen heb ik mijn chador weer ingeleverd en mijn tassen opgehaald. Toen ik weer buiten kwam, moest ik op zoek naar Piets, maar die was nergens te vinden! Na even zoeken, ben ik aan de overkant van de straat gaan staan, zodat Piet me beter zou zien als hij terug zou komen van zijn wandeling, want daar was het wat minder druk. Toen ik net was overgestoken, kwam de bewaker op me af gelopen met de mededeling dat hij Piet toch maar binnen had gelaten. Ik moest maar op een bankje blijven zitten, dan zou hij Piet wel vertellen waar ik was als hij uit het mausoleum kwam. Toen Piet klaar was met de bezichtiging werd hij naar mij verwezen en toen bleek dat hij niet alleen in hetzelfde mausoleum als ik was geweest, maar dat hij ook nog een kijkje in een ander mausoleum op het complex had genomen waar twee broers van Mir Ahmad lagen.

Daarna hebben we nog een korte wandeling door de bazaar gemaakt voordat we een taxi namen om de tombe van Hafez te gaan bezoeken. Maar daar eenmaal aangekomen, kon het bezoek aan die tombe helaas niet doorgaan: het was de sterfdag van de beroemdste dichter van Iran en president Ahmadinejad was er met zijn hele gevolg aanwezig, waardoor niemand anders toegang kreeg. Dus toen heeft de taxi ons maar afgezet bij de tombe van Sa'adi en daar was het net zo mooi. Nadat we de tombe en een deel van de bijbehorende tuin hadden bewonderd, zijn we even lekker ontspannen thee gaan drinken en een ijsje gaan eten in het theehuis bij de visvijver. Vanaf de tombe hebben we toch maar een taxi genomen naar het Bagh-e-Naranjestan museum omdat we het toch graag wilden zien. We kregen geen spijt van onze beslissing want het was een prachtig museum met een mooie tuin en een fantastisch paviljoen. In de kelder waren voorwerpen tentoongesteld die ze in de omgeving hadden gevonden. Op de begane grond liepen we door de ontvangsthal waarin veel spiegel(tje)s in allerlei formaten hingen en door kamers met prachtig beschilderde wanden en plafonds. Op de eerste verdieping waren nog een aantal bijzonder beschilderde plafonds te bezichtigen.

Tijdens de wandeling op zoek naar het restaurant Sharzeh, waar we die avond zouden gaan eten, kwamen we langs de Vakil hammam en nu is het een museum voor tapijten. Natuurlijk zijn we daar even naar binnen gegaan en het was leuk om te zien, dat gold zeker ook voor de gelijknamige moskee. Uiteindelijk hadden we het restaurant gevonden, maar het ging niet voor acht uur open, dus toen zijn we eerst nog terug naar het hotel gelopen om op te gaan frissen. Om half acht zijn we weer richting het restaurant gelopen om te kijken of we er nu wel een hapje konden eten. We zaten op een soort galerij en er was live muziek, hartstikke gezellig dus. Nadat we gegeten hadden en genoeg foto's van de muzikanten hadden gemaakt, zijn we terug naar het hotel gelopen, waar we meteen door naar boven zijn gegaan om te gaan slapen. Het was een vermoeiende dag vol nieuwe indrukken.

Bezoek aan Persepolis

Vandaag zouden we onze dag doorbrengen in Persepolis en daar een bezoek brengen aan de graven. Bij vertrek werden we bij het hotel opgewacht door Lily, onze gids voor die dag. Toen we bij de site aankwamen, kregen we te horen dat we eerst een uitgebreide rondleiding onder begeleiding van Lily kregen en dat we daarna nog ongeveer drie kwartier de tijd hadden om zelf wat rond te lopen. De prachtige archeologische site bevatte indrukwekkende restanten van de paleisstad van de koningen der Achaemeniden in de vijfde eeuw voor Christus. Ook is men er druk bezig met allerlei restanten te restaureren. De belangrijkste reliëfs en schilderingen worden beschermd en ook zijn er een aantal beelden in een soort glazen kooi gezet zodat mensen er niet aan kunnen komen. Verder zijn we nog een kleine heuvel opgelopen om naar een tombe te gaan kijken die in de rotsen was uitgehakt en bovendien had je er een fantastisch uitzicht over de site hebt. Ook kon je vanaf daar duidelijk zien dat er verschillende paleizen waren, hoe groot die waren en hoe groot de paleizenstad in zijn totaliteit eigenlijk geweest was.

Op weg naar Isfahan

We zouden om acht uur weg gaan, maar het ontbijt verliep wat rommelig. Toch waren we om half acht klaar met eten en konden we gaan rijden. Tijdens de rit was er weinig spannends te beleven. Onderweg hebben we nog een stop gemaakt om in de tuin van een boer te picknicken, dat was wel gezellig. Die middag om half vijf kwamen we aan bij ons hotel in Isfahan en dat was ook weer een prima hotel met een mooie kamer en complete badkamer. We hebben nog even een kopje soep gegeten en zijn toen naar het plein Meydan-e-Emam Khomeini gelopen. Dit plein lag op tien minuten lopen van ons hotel en het had een prachtige en gezellige uitstraling.

's Avonds zijn we met de complete groep gaan eten bij een luxe restaurant bovenop een hotel. Het restaurant draaide rond, dus het uitzicht was steeds anders en het eten was er ook prima. Daar hebben we de envelop, die we in de bus hadden gemaakt als dank voor zijn verdiensten, aan de chauffeur gegeven, want dit was de laatste keer dat hij bij ons was. Na het eten hebben we nog een bakje koffie gedronken in de koffiebar van dat hotel, maar dat duurde allemaal even omdat ze kennelijk niet berekend waren op zo'n grote groep mensen tegelijk, die dan ook allemaal nog verschillende koffie willen. Daarna terug naar ons eigen hotel om lekker te gaan slapen.

Isfahan

Vandaag vroeg op, want Isfahan is één van de steden waar het meest te zien is, dus we willen zo weinig mogelijk missen en zoveel mogelijk zien (natuurlijk zonder als een idioot door de stad te moeten rennen). Eerst bezochten we de Vrijdagmoskee. Deze was indrukwekkend groot en bijzonder mooi. De moskee had prachtige zuilenhallen, oude koepels en een heel mooie mirhab (gebedsnis). Na het bezoek aan de moskee zijn we even door de bazaar gelopen. Op deze bazaar kon je veel 'gewone' dingen kopen die ook bij ons in Nederland op de markt verkrijgbaar zijn. Tijdens onze wandeling terug naar het plein van de Vrijdagmoskee hebben we nog foto's gemaakt van de minaret van de Ali moskee, die bijzonder is omdat hij helemaal gedraaid is.

Ook hebben we het mausoleum van Harun Vilayet, een bekende en belangrijke pelgrimssite, bezocht. Daar waren ze bezig de binnenplaats opnieuw te bestraten en een nieuwe riolering aan te leggen, dus het was een grote bouwput, net zoals de hele omgeving van de Vrijdagmoskee. Terug op het grote plein hebben we naar een theehuis gezocht, maar dat konden we helaas niet vinden, dus zijn we maar naar het Chehel Sotun paleis gegaan. In dit paleis waren fantastisch mooie fresco's te zien en daarom was het niet verwonderlijk dat het erg druk was in het paleis. Na het uitgebreide bezoek aan dit paleis, zijn we weer terug gegaan naar het plein. Verder stond er nog een bezoek aan de Sheikh Lotfolla moskee op de planning. Ook deze moskee mag er weer zijn, al is die niet meer in gebruik als gebedsgebouw. Een lange gang, die leidde naar een centrale ruimte, was betegeld met schitterende blauwe tegeltjes.

Na het bezoek aan de moskee hebben we het theehuis op het dak opgezocht, daar hebben we lekker genoten van een paar potjes thee en wat koekjes, waarna we op zoek zijn gegaan naar wat lichts om te eten. Uiteindelijk hadden we wat gevonden bij een soort afhaaltent. Het was weer eens wat anders en het smaakte erg goed. Hierna werden we door een luxe bus opgehaald om naar de Zurkhane krachttraining te gaan. Bij dit spektakel dat werd gehouden in een sportschool deden krachtpatsers in een verlaagde ring onder begeleiding van trom en zang hun training. Het was wel redelijk klein gehouden, maar het was leuk om weer een speciale traditie van een land te hebben bijgewoond. Na afloop zijn we met onze luxe bus weer terug naar het hotel gegaan en daar zijn we gelijk nog naar het plein gelopen om foto's te maken van de verlichte gebouwen. Het was weer een volle dag, dus eenmaal terug in het hotel zijn we lekker naar bed gegaan.

Isfahan

Vanochtend eerst rustig ontbeten en toen weer op pad gegaan. De grote Imam moskee was het eerste project dat op ons lijstje van bezichtigingen van die dag stond. Maar toen we op het plein aankwamen bleek deze op vrijdag gesloten te zijn. Dat was wel flink balen, omdat dit onze laatste dag in Isfahan was en we deze dus zouden missen! We hebben nogmaals in de boekjes gekeken en daar stond toch echt in dat de moskee op vrijdag wel gewoon open zou zijn. Toen kregen we toch wel spijt dat we hem gisteren niet hadden bezocht. Helaas is er niets meer aan te doen...

Toen we deze grote domper een beetje verwerkt hadden, gingen we maar op weg naar de Vank Kathedraal in de Armeense wijk aan de overkant van de rivier. Onderweg hebben we nog een paar keer stil gestaan bij wat mooie gebouwen zodat we die even op de gevoelige plaat konden vastleggen. De Kathedraal was werkelijk subliem! Prachtig bouwwerk vol met fresco's van scènes uit het oude en nieuwe testament. Na het uitgebreid bekijken van de kathedraal en een kort bezoek aan het bijbehorende museum hebben we nog even gezocht naar de Bethlehem-kerk, maar die was gesloten. Op de terugweg hebben we bij een fastfoodrestaurant even lekker een pizza en een colaatje gedaan. Na deze snelle lunch vervolgden we onze weg naar het Ali Quapa paleis. Ook dit was een mooi paleis en vooral de muziekkamer in dit paleis was erg bijzonder, want daar hadden ze allerlei figuren in een verlaagd plafond uitgesneden om de akoestiek te verbeteren.

Na afloop van dit bezoek hebben we in de tuin van het Abbasi hotel tegenover ons eigen hotel heerlijk een kopje thee gedronken. In één oogopslag konden we zien dat dit wel een luxe hotel was, met een prachtig restaurant, en dus werd op dat moment besloten daar 's avonds te gaan eten. En zo geschiedde. In de prachtige eetzaal met kroonluchters aan het plafond en fresco's aan de wanden hebben we genoten van het heerlijke diner. Na het eten hebben we nog een lekker kopje koffie gedronken en daarna zijn we weer overgestoken naar ons eigen hotel, hebben we de spullen alvast ingepakt en zijn we bijna gelijk gaan slapen.

Van Isfahan via Qom naar Teheran

Dit was de laatste dag van onze reis in Iran en we zijn vroeg opgestaan om nog één keer over het plein te lopen in de hoop dat de Imam moskee om acht uur open zou gaan, maar helaas. Negen uur was de openingstijd, maar dat was voor ons te laat. Toen zijn we nog een beetje rondom de moskee gelopen om toch wat foto's te kunnen maken en toen was een bouwvakker zo aardig om ons via een achterdeurtje toch de moskee te laten binnengaan. De moskee was prachtig, maar ook hier weer veel steigers en doeken om alles te beschermen tegen de zon. Toen ontdekte een bewaker ons en die was echt onverbiddelijk: door de achterdeur naar binnen en door de voordeur naar buiten. Maar we hadden toch een klein bezoekje kunnen brengen en gezien dat de moskee zeer de moeite waard was.

Terug in het hotel was het tijd onze spullen bij elkaar te pakken om op weg te gaan, want dit was onze laatste reisdag die ons terug naar Teheran zou voeren. Vlak voor ons bezoek aan de plaats Qom hebben we nog even een hamburger met frietjes gegeten als lunch. Eenmaal aangekomen in Qom mochten we met de bus de binnenstad niet in, dus werd de weg vanaf de rand van de stad vervolgd met taxi's. We zouden in dit plaatsje alleen maar naar het heiligdom van de zus van Imam Reza gaan. Voordat we het heiligdom konden bezoeken, moest Maryam een door de imam getekend autorisatieformulier hebben. De vrouwen werden voorzien van een chador en toen werden we door de imam ontvangen die ons uitleg gaf over verbondenheid van de islam en het christendom. Het was wel interessant maar wij waren natuurlijk gekomen om wat rond te wandelen zodat we het heiligdom konden bekijken. Dat mocht uiteindelijk, maar wel op de voorwaarden dat we als groep bij elkaar bleven, niet te lang stil bleven staan en niet te dichtbij biddende mensen zouden komen. Dat allemaal maakte het bezoek wat hectisch en gestresst, maar toch was het weer prachtig om te zien hoe mensen in volledige devotie iets aanbidden. Na dit korte maar krachtige bezoek, zijn we met de taxi's terug gekeerd naar de plaats van de bus.

De weg ging verder naar Teheran, waar we ongeveer anderhalf uur van de verkeerschaos hebben kunnen genieten voordat we bij ons hotel waren. Maar we hadden het weer overleeft en nadat iedereen een kamer had gekregen, gingen we met alle reisgenoten, Maryam en haar man Ehsan eten bij een Mexicaans restaurant. Na het eten snel terug naar het hotel om nog een paar uurtjes te kunnen slapen, want om 01.00 uur moesten we alweer naar het vliegveld vertrekken. Daar werd het geld terug gewisseld en nog koffie gekocht van het laatste beetje geld dat nog over was.

Het inchecken en boarden ging prima. Het vliegtuig was niet vol, dus toen we eenmaal in de lucht zaten, zijn we naar achteren verhuisd en hadden we samen vier stoelen op rij tot onze beschikking. En met zoveel ruimte slaap je toch ineens een stuk beter. In het vliegtuig hebben we nog wat gegeten en om acht uur 's morgens landden we weer veilig in Nederland.

Deze bijzondere reis naar Iran was zeer de moeite waard en we zijn enorm blij dat we het land met eigen ogen gezien hebben. De reis heeft er in ieder geval voor gezorgd dat ons beeld van Iran en met name de manier waarop we tegen de bevolking aankeken, aardig is bijgesteld.

Door Piet en Marian