De ongerepte Ardèche

Bestemming: A. Villeneuve-de-Berg (Frankrijk) , B. Antraigues , C. Viviers , D. Alba-la-Romaine
Periode: mei 2015
Vervoer: Auto
Accommodatie: La Maison de Mimi/Huis

Ik beken, ik ben zo'n reiziger die op Tripadvisor de landen aanvinkt waar ik al geweest ben. En maar tellen dan! Tot ik na een overdaad aan privé en werktrips het plezier van thuiskomen ontdekte. Thuiskomen in België maar ook ... in de Ardèche. Ik koppelde er vrienden in het huwelijk, brainstormde er met collega's en dit keer neem ik voor het eerst mijn familie mee. Spannend! Het is meer dan tien jaar geleden dat ik nog samen met mijn ouders, broer en zus op reis ging. De vorige keer waren er nog geen lieven, was mijn broer nog 'het kleine broertje' (ondertussen is hij een wereldberoemde DJ) en was driver dad een bijna bovenmenselijke held. Gemakkelijk ook, want in dit vertrouwde gezelschap bouwde ik mijn eerste zandkastelen, ruziede ik op de achterbank en babbelde ik tot laat in de nacht in het stapelbed. Waar mijn ouders vroeger het programma opstelden, heb ik dit keer de reis uitgestippeld op een kladje papier met behulp van mijn eigen ervaringen maar vooral met de tips van locals en inwijkelingen.

Accommodatie met een verhaal

We logeren bij vrienden in La Maison de Mimi in Villeneuve-de-Berg, een onbekend stadje met een koninklijk verleden. Hoewel deze stad heel landelijk aandoet en het de geboorteplaats was van de zestiende-eeuwse landbouwkundige Olivier de Serres, lopen hier geen boerenpummels rond. Op geen vijftig meter van elkaar wonen Philippe, een Parijzenaar die Braziliaanse muziekinstrumenten verkoopt, Guy en Karen, Belgische inwijkelingen met bed en breakfast aspiraties, Mireille met een Afrikaans verleden en Thérèse en Laurent die ieder jaar overwinteren in Guadeloupe. Deze interessante verzameling van inwoners typeert de Ardèche profonde, het is een streek waar mensen zoeken naar diepte, bewust bezig zijn en leven in een ander ritme.

Hier logeer je ook in huizen met een verhaal. La Maison de Mimi is genoemd naar de voormalige notarisvrouw die hier woonde. Toen zij het huis verkocht, deed zij dit enkel onder voorwaarde dat zij en haar broers hier voor de rest van hun leven nog een kamer konden betrekken. Families en groepen kunnen in Villeneuve-de-Berg terecht in La Maison des Astars, een patriciërswoning uit de veertiende eeuw die werd opgeknapt met veel smaak en respect voor de geschiedenis. In de achttiende eeuw bereidde de lokale adel hier de Staten Generaal voor die later leidden tot de Franse Revolutie. Intrigerend zijn de vermeende tunnels onder het huis die in de zeventiende eeuw als vluchtroute dienden voor de protestanten. En waar is die vierde toren...? Wil je het lokale patrimonium verder ontdekken, kom dan op 31 mei en 1 juni naar het event D'une cour à l'autre. Tijdens dit festival gaan de deuren van vele gebouwen in Villeneuve-de-Berg open en kom je terecht op bijzondere binnenkoeren en ingesloten tuinen onder begeleiding van live muziek, theater en dans. Elke cour heeft een ander thema: van poëzie tot de liefde, van Portugal tot de Revolutie.

Wandelen met een verhaal

Hoe verzoen je een zus die op kousenvoeten de 10 miles loopt en een schoonzus die van fantasy novels houdt!? Met wandelingen vol verhalen. Starten doen we in Villeneuve in La forêt des sens, een nieuw project dat werkelijk appelleert aan al onze zintuigen. Zelf kan ik nog geen plant in leven houden maar mijn familie heeft duidelijk wel oog voor details in de natuur. DJ-broer test de sonoriteit van verschillende houtsoorten, mama plukt enkele geurige lavendeltakjes, mijn avontuurlijke zus proeft bessen op leven en dood en samen bekijken we het onfortuinlijke einde van een bij in de greep van een bidsprinkhaan. Tegelijkertijd hebben we een wijds uitzicht op het Plateau du Coiron. Opgewarmd gaan we op zoek naar Les Balmes de Montbrun. Deze afgelegen middeleeuwse grotwoningen, uitgehouwen in vulkanische rotsen waren bewoond tot de negentiende eeuw. Het is afdalen en klimmen vanuit het godverlaten Saint-Gineis-en-Coiron, werkelijk geen cm is vlak. De verlaten nederzetting spreekt tot de verbeelding. Je vindt er nissen die de oude holbewoners enkel met touw en ladders konden bereiken, een kapel en zelfs een gevangenis en een oven die ongetwijfeld tot vloerverwarming van hoger gelegen woningen kon dienen.

Dorpjes met een verhaal

Antraigues is niet alleen het kastanjeoord, maar ook een kunstenaarsdorp. Op het marktplein bevindt zich het Musée Jean Ferrat. Ooit zat Ferrat hier samen met Brel en Brassens in de schaduw van de platanen. Op de muren van de Ruelle aux cent sculptures rond de kerk kan je zeventig verborgen gebeeldhouwde gezichten zien. Deze gezichten werden uitgehouwen door de lokale bevolking in vulkanische steen. Hoewel je in de Ardèche wel van de ene village de caractère in de andere lijkt te belanden, heb ik toch een keuze moeten maken om dorpjesmoeheid te vermijden.

Balazuc is één van mijn all time favourites, niet zozeer voor haar duizelingwekkende ligging op de rotsen en haar sfeervolle steegjes en arcaden maar wel voor Le Viel-Audon, een verlaten nederzetting die in de jaren zeventig volledig werd opgeknapt door een groepje jonge vrijwilligers. Nu kan je hier na een korte wandeling via de oevers van de Ardèche vanuit Balazuc logeren, een biologisch sapje drinken, de geiten melken en kennismaken met de ecologische levensstijl. Wel heb ik bij mijn laatste bezoek het gevoel dat het dorp een opfrisbeurt kan gebruiken, zelfs de varkens worden omgeven door spinnenwebben. Het ecologische verhaal is in de Ardèche bovendien alomtegenwoordig in de protesten tegen de gas de schiste, een gas in ondergrondse gesteentes dat enkel via omstreden explosies kan worden vrijgemaakt. Overal kom je de protestaffiches tegen.

Minstens even mooi als Balazuc en zo mogelijk nog desolater is St. Montan. Niet verwonderlijk dat dit dorpje naar een kluizenaar werd vernoemd. Tussen de kalksteenhuizen kan je klimmen en klauteren en binnenstappen in een van de vele verborgen kunstgalerijen. Je kan een bezoek aan dit dorpje gemakkelijk combineren met Viviers en Alba-la-Romaine. 's Avonds kan je dan de dag afsluiten met wijn uit Valvignères en eerlijke biologische gerechten in La tour cassée.

Eten met verhaal

In de Ardèche loont het de moeite op zoek te gaan naar restaurants die bijna uitsluitend werken met streekproducten. Op de markten van Vallon Pont d'Arc (donderdag) en Aubenas (zaterdag) kan je proeven van de picodon, crème de marrons (zoals chocoladepasta maar dan met kastanje), la caillette (een soort van paté), une tarte au myrtilles.

Sporten met verhaal

Jaarlijks trekken massa's Duitsers naar de Ardèche om te sporten. Een obligate kajakafvaart kan niet op ons programma ontbreken en het decor van de Gorges de l'Ardèche met aankomst aan de Pont d'Arc maakt deze toch bijzonder. Mijn ouders moeten echter letterlijk afdruipen en houden het avontuur even voor bekeken. Verder weg van de begane paden, kiezen mijn broer, zus en ik voor een paardrijtocht in de Vallée de l'Ibie. Marine en Gilles hebben in de organisatie van de paardrijsport zowat alles bereikt wat ze konden en trokken zich afgelopen jaar terug in de Ardèche met een kleinschalige manege, afgelegen van de bewoonde wereld. Marine maakt tochtjes met maximaal vier personen. Haar Spaanse paarden zijn goed verzorgd en hebben elk hun eigen verhaal. Marine ging met hen aan de slag als een echte paardenfluisteraar. De rust die ze uitstraalt bij de paarden, geeft ook heel veel vertrouwen aan minder ervaren ruiters. Tijdens de tocht blik ik met mijn broer en zus terug op de reis. Ik krijg wat grapjes en plagerijen terug. Een geruststelling: we’re still the kids we used to be. Ik spoor mijn paard aan en geniet in draf voor de laatste keer van het ruige landschap.

Dit moet je meemaken

Labeaume en musiques
Verscholen in de rotsen is het sowieso heerlijk vertoeven op een terrasje op de markt van Sablas in Labeaume. Midden augustus vindt hier een feeëriek muziekfestival plaats met concerten op en aan het water. Een natuurlijke akoestiek en fabuleus lichtspel zijn gegarandeerd.

Fêtes votives
Op het einde van de zomer organiseert ieder dorpje een fête votive ter ere van haar patroonheilige. Deze feesten gaan gepaard met muziek, kermis, vuurwerk en la marquisette, een mengeling van limonade, wijn en rum die uit grote tonnen wordt gedronken.

Le sentier des lauzes
Deze uitdagende wandeling in het Parc Naturel Régional des Monts d'Ardèche combineert kunst en natuur. De kunstwerken werden speciaal gecreëerd en gaan niet alleen helemaal op in de omgeving maar zorgen ook voor een meerwaarde voor het landschap. Artiesten kunnen hier verblijven in een Atelier-refuge.