Val Gardena in de zomermaanden

Bestemming: Val Gardena, Italië
Periode: september 2015
Vervoer: Vliegtuig en bustransfer
Accommodatie: Hotel Gran Baita Sport & Wellness Hotel

Niet ver van de Noord-Italiaanse stad Verona ligt Val Gardena (of Gherdëina), een vallei in de Dolomieten in Zuid-Tirol. De indrukwekkende bergketen met de steile rotswanden en pieken staat samen met het natuurgebied rondom de bergen sinds 2009 op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Dit prachtige natuurlandschap trekt dan ook veel bezoekers en de Dolomieten worden ook wel gezien als de mooiste bergen ter wereld. De vallei staat in de wintermaanden bekend als een levendige bestemming. De dorpen Ortisei, Selva di Val Gardena en Santa Christina in het dal verwelkomen jaarlijks veel enthousiaste wintersportliefhebbers, maar Val Gardena is meer dan een wintersportbestemming. Ook in de zomer schijnt het een mooie bestemming te zijn voor natuur- en cultuurliefhebbers. Genoeg redenen dus voor mij om de regio te bezoeken en te ontdekken wat Val Gardena bijzonder maakt!

Eerste indruk

Na een korte vlucht naar Verona vertrekken we naar Val Gardena. Hoe dichterbij we komen, hoe enthousiaster we worden. De omgeving wordt gekenmerkt door typische gebouwen die iets weg hebben van een grote blokhut met mooie paarse bloemetjes op het balkon. We zien ook prachtige groene velden en natuurlijk de bergtoppen. Met de Dolomieten op de achtergrond lijkt het net alsof je naar een ansichtkaart kijkt. Na een rit van ongeveer 2,5 uur komen we aan op de plek van bestemming. We verblijven in hotel Gran Baita in Selva di Val Gardena en bij aankomst wordt al duidelijk dat hotel over alles beschikt wat je nodig hebt. De kamers zijn ruim, het personeel is vriendelijk en het zwembad met wellnesscenter is zeker iets wat later dat weekend bezocht moet worden. Ook de heerlijke gerechten die in het restaurant worden geserveerd en het balkon met uitzicht op de mooie bergen zijn pluspunten.

Het Ladinisch

Tijdens het diner in hotel Gran Baita krijgen we bezoek van een medewerker van de plaatselijke krant die ons alles weet te vertellen over het Ladinisch, een Retro-Romaanse taal. Deze taal wordt van oudsher gesproken door de Ladiniërs die hier wonen. Het Ladinisch wordt ook wel Ladino of Ladin genoemd en is, naast Duits en Italiaans, een van de officiële talen in deze streek. Slechts een klein deel van de bevolking beheerst de taal nog, maar het blijft wel een belangrijk onderdeel van de cultuur van de Ladiniërs. Op de bewegwijzeringsborden in de omgeving is duidelijk te zien dat de regio drietalig is. De plaatsnamen worden namelijk in alle drie de talen aangeduid. Je raadt het vast al, de varianten lijken totaal niet op elkaar.

De legende van Dwergenkoning Laurin

Wat ook kenmerkend is voor de Dolomieten is de magische uitstraling die de bergtoppen hebben wanneer ze rood/roze kleuren. Hier hoort een bijzondere legende bij. De korte versie van de legende gaat als volgt: Dwergenkoning Laurin heeft een tuin waar het hele jaar door prachtige rode rozen bloeit. Om de tuin heen is een gouden draad gespannen zodat niemand zijn geliefde rozen kan plukken of kan verpesten. Op een dag ontmoet hij Similde, een Ladiniër waar hij graag mee wilt trouwen en hij ontvoert haar. Similde is echter niet gelukkig en haar broer wilt haar bevrijden met een leger. Tijdens het gevecht wordt de geliefde rozentuin van Laurin verwoest en hij kookt van woede. Hij spreekt vervolgens een vloek uit: niemand mag de rozen nog zien, zowel overdag als `s nachts. Hij vergeet echter de schemering te noemen. Sindsdien licht zijn rozentuin op in de avondzon waardoor er een rode gloed te zien is als je een blik werpt op de Dolomieten. Dit wordt heel mooi 'enrosadira' genoemd.

De wereld van houtsnijkunst

Wanneer we ronddwalen in Val Gardena valt het ons op dat er veel kunstwerken van hout te zien zijn. We brengen daarom een bezoek aan het atelier van een van de bekendste houtsculptuur kunstenaars van Val Gardena: Aron Demetz. Aron vertelt ons dat houtsnijwerk al eeuwenlang een traditie is in Val Gardena. Het begon allemaal in de 17e eeuw toen families gedurende de winter gereedschap, religieuze figuren en speelgoed voor de kinderen uit hout sneden. Het is in Val Gardena nog steeds mogelijk om hier een opleiding voor te volgen. Aron ging eerst naar school om tandarts te worden, maar koos uiteindelijk toch voor de kunstacademie. Deze switch was duidelijk de juiste keuze. De kunstwerken van Aron Demetz worden nu namelijk voor duizenden euro's verkocht en hij heeft tentoonstellingen over de hele wereld. Tijdens het bezoek aan zijn atelier laat Aron zijn kunstwerken zien en probeert het verhaal achter elk kunstwerk te vertellen. Dit zijn vooral sculpturen van levensgrootte mensen. Daarnaast vertelt hij ook over zijn werkwijze en hoe hij probeert om dicht bij de natuur te blijven. Het is bewonderenswaardig wat hij en alle kunstenaars in de omgeving kunnen creëren met hout.

Val Gardena op een actieve manier ontdekken

Een leuke manier om de vallei te verkennen is door te gaan mountainbiken of e-biken. Vooral de e-bike versie van de mountainbike is ideaal als je niet vaak met de mountainbike op pad gaat. Deze stoere en moderne fietsen zijn heel anders dan de e-bike stadsfietsen. Er zijn verschillende routes die je kunt volgen voor beginners en ervaren mountainbikers. Bij een van de vele fietswinkels krijgen we een e-bike en een helm mee. Met een helm op en de fotocamera in de rugzak volgen we de gids. Er zijn veel paden die je kunt volgen en gelukkig geeft de hypermoderne e-bike je een steuntje in de rug wanneer het iets zwaarder wordt. Dit maakt de tocht een stuk aangenamer aangezien het berglandschap totaal anders is dan het vlakke Nederland. Een fiets die je op turbostand kunt zetten komt daarom goed van pas. De gids laat ons de mooiste plekjes zien en de e-bike tour is goed bevallen. Wie iets meer uitdaging zoekt, kan ook met de mountainbike op pad in het Naturparc Puez-Geisler, een natuurgebied op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Wij laten de e-bikes echter achter, want een hikingtour door dit prachtige landschap staat nog op de planning.

Gastronomisch genieten

Of je nou een middagje cultuur gaat snuiven, houtsculpturen bekijkt, het gezellige centrum van de dorpen bezoekt of actief bezig bent geweest, een goede maaltijd is altijd heerlijk om de dag mee af te sluiten. Val Gardena heeft op gastronomisch gebied dan ook veel te bieden. Er zijn veel restaurants waar traditionele streekgerechten geserveerd worden. Naast de traditionele streekgerechten is het ook mogelijk om de lekkerste pasta's, vleesgerechten en visgerechten te eten. De chefs in Val Gardena bereiden de gerechten met verse producten uit de streek. Dat de chefs hier weten wat zij doen, kun je ook zien aan de prachtig opgemaakte borden. De gerechten die wij eten in het hotel en restaurants in de omgeving zien er uit als kunstwerkjes en smaken voortreffelijk. Uit eten gaan is dan ook zeker een 'must' in Val Gardena.