Pelgrimstocht van een pedaalridder naar Compostela

Bestemming: A. Santiago de Compostela (Spanje)
Periode: september 2015
Vervoer: Fiets en bus
Accommodatie: Hotel

Tijdens het bezoek van een achterneef met dezelfde voornaam , dezelfde familienaam (we hebben dus een gemeenschappelijke overgrootvader) en eveneens de jongste van zes, viel het epische woord "Marcel, wij gaan volgend jaar met onze wandelvereniging naar Compostela stappen" en later in het gesprek "ik zal eens met de organisator gaan klappen." En de avonturier in ons was z(o)waar geprikkeld. Van "teen" kwam "tander" en na enkele nachten slapen en heel wat over en weer telefoneren ("kan mijn orthopedische fiets mee op de bus: JA DUS of Marcel, hoe gemakkelijk geraak jijzelf op de autobus? MOEILIJK GAAT OOK" enz. enz. enz.) schreven we ons in om samen met een voor ons onbekende Limburgse wandelclub "De Bos- en Heikabouters" naar Santiago de Compostela te gaan (stappen). Zou een (vochtige) droom werkelijkheid worden? DE pelgrim in mij/in ons was geboren. "Moniekske, wij gaan samen deze uitdaging aan."

Santiago de Compostela

De reisleider, de buschauffeur(s), de achterneef, ieder engageerde zich ofschoon ik voor die mensen eigenlijk toch maar een nobele onbekende of een ver familielid was. Het was niet evident noch vanzelfsprekend om gepakt en gezakt met valiezen en koffers en een rugzak vol beperkingen en een heuptasje vol verwachtingen met ons tweetjes en één rolwagen en één orthopedische fiets aan te komen in Munsterbilzen, waar een groep van 22 personen, de meesten lid van de wandelclub, klaar stond om met de autocar te vertrekken richting Pyreneeën. Daar op de grens tussen Frankrijk en Spanje in Saint-Jean Pied de Port zou immers onze tocht, ons avontuur, onze pelgrimage, onze Odyssea naar Santiago de Compostela beginnen.

Als je dan bedenkt dat die wandelaars thuis op een rustige zondag deelnemen aan staptochten van 25 km of 30 of meer ... Ga ik daarmee op reis? Awel, ik hoor gewoon ook bij die groep! De wijding door de priester voor 't vertrek, dat is een heel sereen moment, je kon aan de andere kant van Europa een regering horen vallen. Een, twee, drie cava's, dat maakt heus de tongen los ...
Met een knipoog naar die krukken komt de pastor mij persoonlijk een riem onder het hart en een hart onder de riem steken. "Terug in België wil ik graag jullie verhaal graag horen ...!" Voila mijnheer pastoor, het verhaal van de pelgrim, heel persoonlijk en tegelijkertijd universeel!

“Voorspoedige” buschauffeurs brengen ons tijdens de nacht tot aan het beginpunt van onze twaalfdaagse tocht. Deze bus met de twee chauffeurs blijft heel de periode en pendelt dagelijks naar de hotels - alle hotels hadden een lift - en brengt ons om 8 uur 's morgens naar het beginpunt van de volgende etappe. Niemand van onze groep zeult dus met loodzware rugzakken, niemand hoeft zelf een refugio, een albergue of een slaapplaats te zoeken. Ik zou bijna van "luxe-pelgrims" durven spreken, want er stappen er ook met rugzakken van 15 kg of misschien nog zwaarder en er staat echt geen leeftijd op. Grote borden onderweg leren ons dat deze pelgrimswegen Unesco-werelderfgoed zijn, dus altijd zullen blijven bestaan. Beroemde voorgangers waren onder andere Karel de Grote, Dante, filmster Sherley Mc Laine, den Arnout reporter van Man bijt hond. Hier op de grens tussen Frankrijk en Spanje beginnen er dagelijks misschien wel honderd(en) aan hun tocht, en elk met zijn of haar eigen motief: persoonlijke redenen: bezinnen, verlies verwerken, dingen achter zich laten, eigen ik zoeken, willen bewijzen ... of om religieuze, spirituele redenen, of ook wel puur voor het avontuur. Of een combinatie van factoren. Er is zelfs een vorm van strafexpeditie voor probleemjongeren. Ik wil zeker het boek "Ik dus naar Compostela" van Phara de Aguirre aanraden. In onze boekenkast. De bovenste plank.

Enkele markante ontmoetingen:

Toen ik op een middag (de dagtocht van de Rioja-wijnfontein van IRACHE, echt waar! Kijk maar bij www.irache) bij onze bus met een goed boek Sprakeloos (Tom Lanoy), sprakeloos op een bank zat waar de wandelaars uit de vallei in het dorpje Ventosa toekwamen, kwamen er twee Franse koppels uit Nantes - dertigers, ze "doen" elk jaar tijdens hun vakantie ongeveer 250 km - naar me toe. Een pelgrim met de schelp om de hals en met krukken, dat trekt immers aan. Maar wanneer ik wil gaan vertellen waarom mijn vrouwtje daar ergens in die vallei aan het stappen is en waarom ik niet samen met haar mee stap en hoe graag ik dat wel .... De woorden kunnen mij ineens niet meer vinden, een lawine aan emoties wel. Die twee Franse dames slaan samen en tegelijkertijd de armen rond mij "Mais Marcel, ta femme est dans ton coeur, vous deux vous êtes quand-même BIENSUR ensemble en route vers Compostelle, c'est vraiment fantastique, n'est pas!" Het onderweg zijn, interactie uitlokken, dat is dus ook gedichten van Jacques Prevert citeren voor de Fransen “le Chanson des Escargots”: les escargots, comme ils ont beaucoup bus, ils titubent un petit peu! Klinkt blijkbaar als muziek in de oren van onze Zuiderburen.

Als Vlaming kennen we een beetje Frans, een beetje Engels, is zeer handig onderweg. Maar op de Camino krijg je echt niet veel tijd om verdrietig te zijn, want misschien nog geen kwartier later op dezelfde plek op dezelfde bank komt een Amerikaan De Frank uit Arkansas, naast mij zitten. Weer doe ik mijn verhaal, (altijd) hetzelfde verhaal, ditmaal in het Engels en met minder krop in de keel. "Wait" en dan haalt hij een foto uit zijn bovenzakje, daarop een man van middelbare leeftijd. Zijn beste vriend, 48 jaar oud, a trunc of a man was enkele dagen voor hun afreis naar Spanje plots overleden. "I have to do this for my friend" Wel, de Frank zat tegen mijn schouder te huilen. Mijn arm rond hem, mijn hemdsmouw flink nat van zijn tranen. Kippenvelmoment, zoiets doet iets met je.

Dat zijn allemaal mensen die ik nooit nog zal terugzien, en eigenlijk "ontmoet" ik ze nog regelmatig! Herinneringen om te koesteren wanneer ik het zelf soms moeilijk heb.

Eindpunt Compostela

De volgende etappe was redelijk vlak, dus fiets uit de bus en dan ben ik de wandelaars gewoon tegemoet gefietst vanuit het eindpunt. Tientallen pelgrims kruisen mijn pad. Een koppel had zelf elk zijn ezeltje om de bagage te dragen en stoffer en blik (om de ... op te vegen). Want als een pelgrim iets achterlaat op de Camino, dan is het misschien hoogstens zijn voetafdruk (hoe klein ook). Iemand anders trok zelfs een kruiwagentje van eigen makelij met daarop zijn rugzakken. En wie kom je daar dan ineens tegen in de middle of nowhere: je eigen vrouw met je naamgenoot en partner. Ik blij, maar zij wellicht nog meer "mijn ventje maakt zijn eigen Camino, zelfs zonder elektrische ondersteuning".

Een bedelaar - eigenlijk een "Camino-beroepsbedelaar - krijgt op zekere dag langs DE weg een gift van mijn partner (stel dat hij elke dag van elke pelgrim één euro zou krijgen), en komt daarna stomdronken toe bij het caféterras waar onze groep verzamelt voor de terugrit naar het hotel. We zien dat de uitbater hem buiten op de stoep tegemoetkomt met een bierblikje. Gratis! Nu komt het! Hij staat me waggelend nog stomdronkener (nog stommer nog …) uit te lachen wanneer ik met krukken naar toilet ga ... Ook dat is de Camino, dat zijn harde levenslessen. Apostel Sant Iago (Sint-Jacob), hoeveel zou jij gegeven hebben, hoe zou jij hiermee omgaan?

Dan was er nog die afdaling vanop een berg van 800m hoog, de Alto de Erro, bijna 10 km naar beneden laten bollen (daar heb je geen elektrische batterij voor nodig) met als kompaan, een Australiër, zijn fiets zwaar beladen. Hij komt in zijn eentje van de andere kant van de wereld om in Noord-Spanje een paar weken pelgrim te zijn. Mijn engelbewaarder tijdens de afdaling "Marcel, rechts houden... pas op vertragen een haarspeldbocht... carefully een put in de weg ..." Dan zitten we beneden in het dorp Zubiri bij een koffie samen met drie Ierse koppels en een Canadees -tafeltjes worden direct bij mekaar geschoven - komt plots mijn Monique daar voorbij gestapt, en komt ze op algemeen verzoek mee terrassen. Op de foto John de Australiër en ikzelf op de top van de berg, klaar voor de afdaling.

Het hoeft zeker geen betoog dat mijn aangepaste fiets daar veel bewondering kreeg, ook van de inboorlingen zelf. Ik ken echt geen Spaans, maar kon op de gezichten het woord "respectos" aflezen. Hartverwarmend. Een plaatselijke olijfolieslager wou zelfs tussen huisgemaakte sprankelende cava en heel lekkere pinxtos en tapas en tussen Spaans en gebarentaal op zijn erf ter plekke mijn (volgens het reiswoordenboekske) "velocidad con electricidad con "trapondersteuning" kopen voor zijn vrouw. En hoe leg je dan uit dat ze eens moeten surfen naar de website van een Nederlands bedrijf of op het web zoeken naar zijwieltjes voor volwassenen?

Verloren gefietst in een provinciestadje zonder te weten waar het afspraakpunt met de autocar is en zonder GSM-netwerk. Randje paniek, maar de schelp om de hals doet (blijkbaar soms) wonderen. Voor bepaalde pelgrims toch! De apostel en de pelgrim in mezelf lossen dat blijkbaar met vereende krachten op en uiteindelijk voert een jonge dame me met haar wagen naar het bruggetje bij de stadspoort waar de Jacobsroute de rivier oversteekt. Hier MOET tenslotte elke pelgrim dus ook mijn groep passeren, terwijl haar partner ons volgt met mijn fiets. Simpeler kan toch niet.

Dit is maar een kleine bloemlezing uit de grabbelton van ervaringen. Dergelijke ontmoetingen, dergelijke ervaringen zijn echt wel typerend voor de Camino. Iedereen is er voor iedereen, de gelegenheid maakt de vriend. Zoiets noem ik spirituele samenhorigheid. Spiritualiteit kan je niet vastpakken , niet voelen, niet zien, niet ruiken en toch is er iets dat je als pelgrim daar intuïtief aanvoelt. Krijg je misschien binnen via het stof van al die honderdduizenden pelgrimsvoetstappen (???)

Toch wel chapeau en hoed af en een pluim (een pluimenbos!) voor mijn/onze medereizigers van de wandelclub , iedereen heeft wel eens geholpen bij in- of uitladen van de fiets, velen hebben de rolwagen wel eens geduwd wanneer we bij voorbeeld na het avondeten nog even de stad ingingen... En de wandellaarzen, wel die hadden in totaal meer dan 200 km achter de hielen, de laatste etappe zelfs de hele dag door de gietende (want waarom is groen Galicia toch zo groen?)

En dan na bijna twee weken de aankomst in Compostela. De apotheose! Eindelijk nog enkele tientallen meters en dan zie je daar tien meter en zeker dertig treden lager dat plein met de kathedraal liggen: dertig treden met een vierwielfiets is een probleem dat zichzelf spontaan en direct oplost "Can we help, sir?" 

De Jacobsweg doe je niet, de Jacobsweg beleef je. De WEG naar Compostela is de fysieke beleving van een spiritueel onstoffelijk pad. Iedereen ervaart dit op zijn eigen manier.