Waarom heten sommige landen zo?

Dat Nederland zo heet omdat het een laaggelegen gebied is zal niemand verbazen. Dat Colombia naar Columbus is vernoemd zal voor veel mensen ook geen verrassing zijn. Maar waarom heet Venezuela zo en waarom wordt China, China genoemd? Reisgraag.nl heeft enkele van de opmerkelijkste herkomsten van landennamen bijeen verzameld.

Argentinië

De naam Argentinië is afgeleid van “Argentum”, het Latijnse woord voor zilver. Het is wel ironisch dat het land amper zilvervoorraden heeft. De naam is te wijten aan de Spaanse ontdekkers die naar het gebied afreisden op zoek naar de bergen van zilver die volgens geruchten daar te vinden zouden zijn. Het gebied werd tot in de 19e eeuw officieel echter Rio de la Plata genoemd, naar de rivier die bij Buenos Aires in de Atlantische Oceaan uitmondt. In de grondwet van 1826 werd het land voor het eerst formeel aangeduid als Argentinië.

Australië

Toen in 1644 het continent wat we nu kennen als Australië door de Nederlander Abel Tasman werd ontdekt, werd het door de ontdekker Nova Hollandia of Nieuw Holland gedoopt. Tweehonderd jaar lang zou dit een van de meest gebruikte namen voor het continent blijven. Nieuw Holland moest echter vanaf het begin concurreren met Terra Australis Incognita. Dit is Latijn voor “Onbekend Zuidland” en was de naam voor een mythisch eiland in het zuiden van de wereld. Het door Tasman ontdekte continent paste perfect bij deze beschrijving van de legendarische plek. In de 17e en 18e eeuw werd de term verbasterd tot Australië. De Engelse ontdekkingsreiziger Matthew Flinders populariseerde Australië in zijn verhalen aan het begin van de 19e eeuw en in 1824 werd Australië officieel aangenomen als naam voor het continent. Het latere onafhankelijke land werd naar het continent genoemd.

Brazilië

Het land bekend van zijn goede koffie, lichtvoetige voetballers, swingende muziek en uitbundige carnaval had zomaar Papegaaienland kunnen heten. De Portuguese kapitein Pedro Álvares Cabral noemde het in 1500 Ilha de Vera Cruz (“Eiland van het ware kruis”). Men kwam er al snel achter dat Brazilië geen eiland was en werd na Cabral's terugkeer al snel “Land van het heilige kruis” genoemd. Italiaanse handelaren in Lissabon noteerden de naam als Terra di Papaga, oftewel Papegaaienland. In 1502 gaf de Portugese koning aan een Lissabons handelsconsortium het recht om het nieuw ontdekte land commercieel te exploiteren. De belangrijkste export was het dure Brazielhout, dat als kleurstof werd gebruikt in de textielnijverheid. Het duurde niet lang voordat het gebied bekend stond als het “Land van Braziel”. Een andere herkomst kan het mythologische eiland “Bracile” zijn, dat vanaf de 14e eeuw op Europese kaarten stond.

China

Chinezen noemen hun land zelf Zhongguo. In het Nederlands is dat het beste te vertalen als het “Middenrijk”. De Chinezen zagen hun grote eeuwenoude keizerrijk, dat tot de komst van de Europeanen de grootmacht van Azië was, namelijk als centrum van de beschaving. De staat zelf werd tot de val van het keizerrijk in 1912 aangeduid met de naam van de dynastie, bijv. Ming. In veel andere talen, ook de onze, staat het land echter bekend als China. De meest geaccepteerde theorie is dat deze afgeleid is van de Qin of Dzin dynastie uit de tweede eeuw voor Christus. Dit was de eerste dynastie die een groot deel van wat we nu kennen als China, wist te verenigen.

Curaçao

Over de afkomst van de naam van het Caribische eiland is nog steeds discussie, maar er zijn drie overheersende theorieën. De eerste is dat het van het Portugese woord van genezing is afgeleid. Zeelieden die leden aan scheurbuik, een ziekte die te wijten is aan een tekort aan vitamine C, werden door het fruit op het eiland genezen van hun aandoening. De tweede theorie is dat het van het Portugese woord voor hart (coração) afkomt, aangezien het eiland een centrum voor handel was. De derde theorie is dat de naam is afgeleid van de inheemse naam voor het eiland.

Haïti

De Republiek van Haïti is een van de helften van het eiland Hispaniola. De lokale Taino indianen noemden een deel van het eiland Ayiti, dat “Land van hoge bergen” betekent. Hoewel de Spaanse term Hispaniola de dominante term was, werd door sommige cartografen ook Ayiti of Haïti gebruikt als naam voor het hele eiland. Na de gelukte slavenopstand van 1791-1804, in het Franse deel van het eiland, noemde de eerste heerser Jean-Jacques Dessalines het land Haïti als eerbetoon aan de inheemse bevolking.

Indonesië

De naam Indonesië combineert de oud Griekse woorden voor India en eiland. Indonesië werd door Nederlanders meestal (Nederlands-)Indië, de Oost of Insulinde genoemd. In de vroege twintigste eeuw werd in academische kringen buiten Nederland de huidige naam gemeengoed. Indonesische nationalisten gebruikten de naam in hun strijd om een onafhankelijk staat. De broer van schrijver Multatuli, Ernest Douwes Dekker, stelde in de jaren '20 de naam Nusantara voor. Deze Javaanse term voor de Indonesische archipel had in tegenstelling tot Indonesië een lokale afkomst. Nusantara is dan wel niet de officiële naam van het land geworden, maar wordt tegenwoordig wel gebruikt als synoniem.

Madagaskar

In de lokale taal, het Malagasi, wordt het land en het eiland Madagasikara genoemd. Raar genoeg is dit niet de reden waarom het land Madagaskar wordt genoemd. Marco Polo noemde het in zijn memoires Madageiscar, een verbastering van de Somalische stad Mogadishu waarmee de ontdekkingsreiziger het eiland mee had verward. De eerste Europeaan die voet zette op Madagaskar, Diogo Dias, noemde het eiland São Lourenço (St. Laurentius), maar deze naam bleef niet plakken.

Portugal

De naam Portugal stamt af van de Romeinse stadsnaam Portus Cale. Op de plek van het huidige Porto lag in de Romeinse tijd de stad Cale. Tijdens de vroege Middeleeuwen kwam het gebied rondom de stad bekend te staan als Portucale. In de 9e eeuw was de naam al geëvolueerd in Portugale en twee eeuwen later werd het huidige Portugal voor het eerst gebruikt. Portus betekent haven, maar over de herkomst van Cale is onenigheid. Het zou afgeleid kunnen zijn van het oud Griekse woord voor mooi, verwijzend naar het prachtige landschap rondom de stad, maar er wordt ook gespeculeerd dat Cale in de lokale Keltische taal “haven” betekende.

Venezuela

Op de reis die Amerigo Vespucci ervan zou overtuigen dat het door Columbus ontdekte land aan de andere kant van de Atlantische Oceaan niet Azië, maar een apart continent was, ontdekte de Italiaan het huidige Venezuela. Op het Maracaibomeer zou de ontdekkingsreiziger inheemse paalwoningen tegen zijn gekomen, die hem deden denken aan Venetië. Het gebied werd Veneziola, oftewel klein Venetië, genoemd. Nadat het een Spaanse kolonie werd, zou de naam de huidige schrijfwijze krijgen. Een andere theorie is dat tijdens diezelfde expeditie men een stam tegenkwam die Veneciuela heette.